tag:blogger.com,1999:blog-77151636780003749242023-11-16T07:45:36.643-08:00Sa Pananaw ng Isang ManunulatBienvenido A. Ramoshttp://www.blogger.com/profile/16603275983898064797noreply@blogger.comBlogger18125tag:blogger.com,1999:blog-7715163678000374924.post-56091398935034788892012-06-22T07:31:00.001-07:002012-06-22T07:33:21.199-07:00Bienvenido A. Ramos (1934-2012) †<br><br>
UNANG kinilala si Bienvenido A. Ramos bilang makata at manunulat sa Filipino at Ingles, nasa unang taon pa lamang siya sa Bulacan High School (Marcelo H. del Pilar National High School ngayon) nang siya ang magwagi ng dalawang unang gantimpala sa timpalak-panitik na inilunsad ng paaralan kaugnay ng pagdiriwang sa “ Araw ni Balagtas” (Abril 2, 1947). Nasa second year si BAR nang nagsimula siyang magsulat ng mga tulang nangalathala sa mga pambangsang magasin, tulad ng “Liwayway”, “Ilang-Ilang”, “Bulaklak”, at iba pa. Noon nabunsod ang isang mabunga, namumukod na “writing career”, na tinampukan ng kawing ng panalo sa mga timpalak-panitik sa iba-ibang sangay ng Panitikang Pilipino. Noong 1979 ay iginawad sa kanya ang titulong “Poet Laureate”—sa magkakasamang pagtataguyod ng Makata Inkorporada, Surian ng Wikang Pambansa at National Press Club of the Philippines.
<br><br>
Isinilang si Bienvenido A. Ramos noong Enero 15, 1934 sa sitio Apugan, Atlag, Malolos, Bulacan – mula sa pag-asawahang Dominador L. Ramos, isang mangingisda, at Modesta Avendano. May pambihirang likas na talino, nakakabasa na ng Tagalog si BAR bago pa man siya nag-aral sa grade one. Nanguna siya sa klase mula sa unang baitang ng mababang paaralan hanggang sa matapos sa hayskul noong 1951.
<br><br>
Hindi lamang sa pagsulat ng tula nagpamalas ng pambihirang kakayahan si Ben (palayaw sa kanya), kundi maging sa pagsulat ng sanaysay – sa Ingles at Pilipino. Nasa unang taon lamang siya ng high school nang mapiling “Best Theme IV” ang obra niyang “My First Detective Experience”, at nasa ikalawang taon siya nang makasulit sa eksaming ibinibigay ng “The Republic”, ang pahayagang tagapamansag ng Bulacan High School – upang manging pinakabatang kagawad ng editoriyal staff. Siya ang Pilipino Editor ng “The Republic” nang magwagi siya ng medalyang ginto sa pagsulat ng editorial (Pilipino) sa Secondary Schools Press Conference na ginanap sa Iloilo noong 1950.
<br><br>
Nasa ikalawang taon na siya ng hayskul nang magsimulang makilala ang pangalan ni BAR sa Panitikang Pilipino – nang malathala sa mga pangunahing magasin noon – Liwayway, Ilang-Ilang, Sinagtala – ang mga tula niyang ang ilan ay napasama na kaagad sa mga aklat-pampaaralan.
<br><br>
Bagamat nagtapos sa hayskul nang may karangalan, hindi agad siya nakapag-aral sa kolehiyo bunga ng kahirapan. Totohanan nang hinarap ni BAR ang pagsusulat, ngunit hindi lamang ng tula. Ang unang maikling kuwento niyang nalathala sa magasing Liwayway (“Pakikipagtunggali”) ang siya na ring pinagbatayan upang siya’y kuning kagawad ng pamatnugan ng Liwayway noong 1959. Bilang kagawad ng pamatnugan, kay BAR ipinagkatiwala ang pagsusuri sa mga tula at kuwentong padalang-tulong ng mga manunulat at makata mula sa labas. Nagpatuloy siya ng pag-aaral sa gabi sa FEU (AB Journalism), at sa “Advocate”, ang tagapamansag ng FEU, inilathala niya ang isang tulang umani ng papuri ng kritikong si Alejandro G. Abadilla.
<br><br>
Sipiin natin ang ilang saknong ng tulang “Ako’y Isang Ilog” (FEU Advocate, 1963) na sinulat ni BAR:
<br><br>
<i>Nagsimula nang madama ang lamig
Ng dugo kong agos,
Kasi, ang buhay ko’y pakati nang ilog.
Ang daloy ng sigla
Ay hindi mapigil sa pagsusumugod –
Ibig nang sumanib sa puntod kong laot.
<br><br>
Sa aking pagbabaw,
Iyong mamamalas ang pangit kong anyo –
Lilitaw ang tuod niring pagkabigo!
Wala na ang linaw
Ng kabataan kong lumabo sa bugso
Ng dusang nagbanlik sa bukas kong lundo.</i>
<br><br>
Kapansin-pansin sa mga tula, maikling kuwento, nobela, at sanaysay ni BAR ang kanyang may pagka-mapaghimagsik na pagtingin sa lipunan, sa umiiral na kawalang-hustisya, at sa mga lider na may kaisipang makadayuhan. Ang makabayang mga tula’t maikling kuwento niya, kasama ang mga lathalain niya tungkol sa kabayanihan nina Marcelo H. del Pilar, Hen. Gregorio del Pilar, Dr. Rizal at iba pang dakilang Pilipino ay kinilala ng pamahalaang-lungsod ng Quezon nang gawaran siya ng isang sertipiko at tropeo ng pagkilala sa pagdiriwang ng “Linggo ng Wika” at Kaarawan ng Pangulong Quezon noong 1983.
<br><br>
Maging sa pagsulat ng tula, maikling kuwento, artikulo at nobela ay kapansin-pansin ang malalim na pilosopiya at paggamit ng simbolo ni BAR, na naging batayan ng pagwawagi niya sa dalawang sunod na taon ng “Grand Opinion Award” mula sa Catholic Mass Media Award (1978, 1980). Bago ito, nagtamo na siya ng apat na gantimpala sa pagsulat ng sanaysay na itinaguyod ng Surian ng Wikang Pambansa (1974, ’75, ’76, ’77).
<br><br>
Ang pagmamahal at pangangalaga ni BAR sa matandang kultura, na itinuturing niyang pamana sa bansa ng panahon at kasaysayan ay nahahayag sa isang kuwento niyang pinamagatang “Matandang Bahay” (Liwayway, Oktubre 9, 1961). Sipiin natin ang isang talata ng kuwentong ito, na umaantig sa sentimentalismo ng mga Pilipino:
<br><br>
<i>Napabuntunghininga siya. Aywan niya kung ano ang iisipin niya. Hindi niya maunawaan ang pagtutol ng kanyang ina, na ipagiba ang matandang bahay nila, ay magpatayo sila ng bago at higit na maganda. Mulat siya sa makabagong panahon, at gusto niyang pagtawanan ang pagpapahalaga pa ng kangyang ina sa mga bagay na luma, pangit at sa palagay niya’y naiwan na ng panahon.</i>
<br><br>
Malaki ang naging impluwensiya kay BAR ng pagkakasilang niya sa isang makasaysayang bayan, tulad ng Malolos – sa pagkikimkim niya ng damdamin at kaisipang malaya, may katutubong malasakit sa sariling kultura, kasaysayan ay wika. Naging malaking katulong siya ng kababayan at noo’y punong patnugot ng pinaglilingkuran niyang magasing Liwayway, Jose Domingo Karasig, sa pagtatatag at pagpapalaganap ng “Kapisanan ng mga Alagad ng Wikang Pilipino” (KAWIKA) – pambansang kilusang naglalayong mapabilis ang pagpapalaganap ng Wikang Pambansa, na batay sa Tagalog. Kasama siya sa nagtatag noong 1957 ng “Kapisanang Panulat at Wika”, na naging ika-13 Balangay ng KAWIKA, na binubuo ng mga makata at manunulat na Bulakenyo, at nagpasigla sa sining ng Balagtasan, na nananamlay na noon. Tatlong ulit na naging Pangulo si BAR ng “Kapisanang Panulat at Wika na lumaganap sa buong Bulakan. Siya rin ang kasama ni Clodualdo del Mundo bilang tagapagsalita, tagapanayam sa mga pagtitipong pangwika at pangliteratura sa iba’t ibang kolehiyo at pamantasan sa Metro Manila.
<br><br>
Patuloy na umani ng mga tagumpay sa mga timpalak-panitik at ng pagkilala ng mga kritiko sa iba-ibang sangay ng Panitikang Pilipino – sa pagsulat ng tula, kuwento, nobela, sanaysay, artikulo – si BAR ang isa sa tatlong kagawad ng magasing Liwayway ng nagtatag ng pahayagang “Balita” bago idineklara ni Marcos ang Martial Law noong 1972. Bagama’t nanatiling malaya at “mapaghimagsik” ang kanyang kaisipan at panulat, kinilala ni Marcos ang galing ni BAR nang sa kanya ipasalin noong 1978 sa Pilipino ang aklat na sinulat ni Marcos, ang “The Democratic Revolution in the Philippines”. Siya rin ang madalas sangguniin ng Surian ng Wikang Pambansa (Komisyon ng Wikang Filipino ngayon) – tungkol sa wasto at matatandang salitang Tagalog, lalo na ang may kaugnayan sa matandang kultura; siya rin ang naging palagiang “resource peson” ng Kagawaran ng Edukasyon sa taunang Secondary School Press Confernce – sa mga paksang ukol sa pagsulat ng balita, editorial at lathalain sa Pilipino mula noong 1975.
<br><br>
Noong 1978, si BAR ay hinirang na editor-in-chief ng lingguhang Liwayway – ang huling Bulakenyong humawak ng posisyong ito sa pangunahing magasing Pilipino sa bansa. Naging patnugot din ng Liwayway sina Jose Esperanza Cruz (Baliuag), Catalino V. Flores (Pulilan) at Jose Domingo Karasig (Malolos).
<br><br>
Sa panahon ng kanyang pamamatnugot, nagsimulang magbagong-anyo ang magasing Liwayway – maging sa mga paksa at banghay ng mga tula, maikling kuwento, nobela, at lathalain – pagsunod sa mabilis na pagbabagong pangkultura, panlipunan at pampulitika sa bansa.
<br><br>
Sa unang pagkakataon, nagsimulang sumulat si BAR noong 1978, ng editorial-opinyon sa Liwayway, “Ang Pinag-uusapan Ngayon”. “Ang Pinag-uusapan Ngayon”, na may tipong pagpuna sa rehimeng martial law ni Marcos, ay sumailalim sa pagsubaybay ng pulisya ay militar – naging dahilan upang bigyan ng “babala” si BAR – sa kanyang matalim na panulat. “Ang Pinag-uusapan Ngayon” ay magkasunod na taong ginawaran ng “Grand Opinion Award” ng Catholic Mass Media Award noong 1978-1980. Ngunit ito rin ang naglagay sa kagipitan kay BAR at bunga ng isang karamdaman, napilitang mamahinga (optional) si BAR bilang punong-patnugot ng Liwayway noong 1982 sa gulang na 48 taon lamang.
<br><br>
Gayon man, hindi tuluyang namahinga si BAR bilang makata, manunulat at peryodista – patuloy siyang nagsulat ng tula, maikling kuwento, nobela sa Liwayway at sa anyo ng mga pocketbook, at nagsulat ng kolum sa “Balita”, sa “Diario Uno”, at sa mga pahayagang pangkomunidad, tulad ng “The Reflector”, “Luzon Times”, “Mabuhay”, “Punla” at iba pa. Nagsulat din siya sa Ingles ng mga tula at lathalain noong 1980 sa “WHO Magazine”at sa mga magasing “Panorama” (supplement ng Manila Daily Bulletin).
<br><br>
Lahat yata ng parangal at pagkilala mula sa iba-ibang samahang sibiko, pangwika, pampanitikan, ay tinanggap na ni BAR— dahil sa malaking naiambag niya sa larangan ng panitikan at peryodismong Pilipino at tumanggap siya ng mga pagkilala at parangal. Ngunit ang itinuturing niyang pinakamahalaga ay ang parangal at pagkilalang tinanggap niya mula sa pamahalaang panlalawigan ng Bulakan, na naggawad sa kanya ng karangalang “Dangal ng Lipi” noong 1990 at “Gawad Plaridel”—Lifetime Achievement Award noong 2005.
<br><br>
Nagsulat na siya ng may 300 maikling kuwento, may 12 nobelang prosa, 200 nobelang isina-pocketbook, bukod sa may 500 tula, 100 balagtasan, na isinahimpapawid ng Cultural Center of the Philippines na sadyang kumuha kay BAR upang sumulat ng script ng balagtasan. Tatlong nobela niya ang isinalin sa pelikula, at karamihan sa kanyang mga piling tula, maikling kuwento, sanaysay, balagtasan ay nagwagi sa mga timpalak-panitik at napasama sa mga aklat-pampaaralan. Nagsulat din ng drama, comics strip, teleplay at iba pa.
<br><br>
Dapat sana ay namahinga na lamang si BAR sa piling ng tinamo niyang mga pagkilala, parangal at sertipiko ng pawawagi sa mga timpalak panitik, ngunit marami ang humiling na magsulat siya ng kolumn sa mga pahayagang lokal sa Bulakan. Noong 2003, siya’y hinirang ni Gobernador Josie M. dela Cruz bilang Culture and Arts Assistant.
<br><br>
Samantala, noong 2004, ay isinaaklat ng Ateneo de Manila University ang “May Tibok Ang Puso ng Lupa”, nobelang sinulat ni BAR, at nagwagi ng unang gantimpala sa timpalak sa pagsulat ng nobela na inilunsad ng Samahang Balagtas at Surian ng Wikang Pambansa noong 1978. Ang “May Tibok Ang Puso ng Lupa” ay napiling pangalawang pinakamagaling na aklat s pagdiriwang ng National Book Week. Ang nobelang ito rin, kasama ng marami niyang sinulat na tula, balagtasan, maikling kuwento, sanaysay ang naging batayan upang pagkalooban si BAR ng “Gawad Balagtas” ng Unyon ng mga Manunulat sa Pilipinas (UMPIL)—sa pagdiriwang ng ika-30 Kongreso ng UMPIL na idinaos sa Unibersidad ng Pilipinas noong Agosto 28, 2004. Kaugnay ng karangalang ito, pinagkalooban si BAR ng plake ng pagkilala ng Sangguniang Panlalawigan ng Bulakan, at ng Sangguniang Lunsod ng Malolos nang taong nabanggit.
<br><br>
Hindi nagpabaya ang kanyang alma mater—sa pagdiriwang ng ika-100 taong pagkakatatag ng Bulacan High School (ngayon ay Marcelo H. del Pilar National High School), si BAR ay pinagkalooban ng parangal bilang isa sa mga namumukod na nagtapos sa nasabing mataas na paaralan sa loob ng isang siglo. Ang parangal ay ginawa noong Marso 26, 2006—sa Marcelo H. del Pilar High School sa Lunsod ng Malolos.
<br><br>
Ang lubos at walang pasubaling pagkilala at pagpapahalaga sa talino, kakayahan ni BAR sa larangan ng panitikan ay peryodismo ay ipinagkaloob sa kanya ng pamahalaang panlalawigan ng Bulakan—sa pagdiriwang ng Araw ni Del Pilar noong 2005 ang “Gawad Plaridel” Lifetime Achievement Award at “Gawad Marcelo H. del Pilar” noong 2009.
<br><br>
Isa na lamang ang pangarap ni Bienvenido A. Ramos—ang matamo ang karangalang “Pambansang Alagad ng Sining” (National Artist) sa Panitikan—na dapat lamang na matamo niya sa laki ng naiambag niya sa pag-unlad ng kultura at sining, particular ay ang Panitikang Pilipino.
<br><br>
Marahil kung magagawa lang niya, hiniling pa niya madagdagan pa ang kanyang hiram na buhay upang ipagpatuloy ang pagpupunygi niya sa buong sambayanan ang tikas, ganda ng panitikan na dapat lamang ipagmalaki nating mga Pilipino at masumpungan ng balana na ipagpatuloy ito at lalo pang pag ibayuhin ang pagmamahal dito.
<br><br>
Si BAR sa kanyang gulang na 78 ay itinakda na sa kanyang huling panahon ng ating Panginoon. Bago ang Abril 24, 2012, ng kanyang paglisan, ay may pag amin sa kanyang sarili na ganap na niyang natapos ang kanyang layuninsa kanyang hiram na buhay.
<br><br>Bienvenido A. Ramoshttp://www.blogger.com/profile/16603275983898064797noreply@blogger.com3tag:blogger.com,1999:blog-7715163678000374924.post-68183952090244200342010-04-12T03:54:00.001-07:002010-04-16T01:53:05.306-07:00GLOBAL WARMING: Kababalaghan o Katotohanan?<meta equiv="Content-Type" content="text/html; charset=utf-8"><meta name="ProgId" content="Word.Document"><meta name="Generator" content="Microsoft Word 12"><meta name="Originator" content="Microsoft Word 12"><link rel="File-List" href="file:///C:%5CDOCUME%7E1%5CAdmin%5CLOCALS%7E1%5CTemp%5Cmsohtmlclip1%5C01%5Cclip_filelist.xml"><o:smarttagtype namespaceuri="urn:schemas-microsoft-com:office:smarttags" name="place"></o:smarttagtype><o:smarttagtype namespaceuri="urn:schemas-microsoft-com:office:smarttags" name="City"></o:smarttagtype><o:smarttagtype namespaceuri="urn:schemas-microsoft-com:office:smarttags" name="country-region"></o:smarttagtype><link rel="themeData" href="file:///C:%5CDOCUME%7E1%5CAdmin%5CLOCALS%7E1%5CTemp%5Cmsohtmlclip1%5C01%5Cclip_themedata.thmx"><link rel="colorSchemeMapping" href="file:///C:%5CDOCUME%7E1%5CAdmin%5CLOCALS%7E1%5CTemp%5Cmsohtmlclip1%5C01%5Cclip_colorschememapping.xml"><!--[if gte mso 9]><xml> <w:worddocument> <w:view>Normal</w:View> <w:zoom>0</w:Zoom> <w:trackmoves/> <w:trackformatting/> <w:punctuationkerning/> <w:validateagainstschemas/> <w:saveifxmlinvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid> <w:ignoremixedcontent>false</w:IgnoreMixedContent> <w:alwaysshowplaceholdertext>false</w:AlwaysShowPlaceholderText> <w:donotpromoteqf/> <w:lidthemeother>EN-US</w:LidThemeOther> <w:lidthemeasian>X-NONE</w:LidThemeAsian> <w:lidthemecomplexscript>X-NONE</w:LidThemeComplexScript> <w:compatibility> <w:breakwrappedtables/> <w:snaptogridincell/> <w:wraptextwithpunct/> <w:useasianbreakrules/> <w:dontgrowautofit/> <w:splitpgbreakandparamark/> <w:dontvertaligncellwithsp/> <w:dontbreakconstrainedforcedtables/> <w:dontvertalignintxbx/> <w:word11kerningpairs/> <w:cachedcolbalance/> </w:Compatibility> <w:browserlevel>MicrosoftInternetExplorer4</w:BrowserLevel> <m:mathpr> <m:mathfont val="Cambria Math"> <m:brkbin val="before"> <m:brkbinsub val="--"> <m:smallfrac val="off"> <m:dispdef/> <m:lmargin val="0"> <m:rmargin val="0"> <m:defjc val="centerGroup"> <m:wrapindent val="1440"> <m:intlim val="subSup"> <m:narylim val="undOvr"> </m:mathPr></w:WordDocument> </xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml> <w:latentstyles deflockedstate="false" defunhidewhenused="true" defsemihidden="true" defqformat="false" defpriority="99" latentstylecount="267"> <w:lsdexception locked="false" priority="0" semihidden="false" unhidewhenused="false" qformat="true" name="Normal"> <w:lsdexception locked="false" priority="9" semihidden="false" unhidewhenused="false" qformat="true" name="heading 1"> <w:lsdexception locked="false" priority="9" qformat="true" name="heading 2"> <w:lsdexception locked="false" priority="9" qformat="true" name="heading 3"> <w:lsdexception locked="false" priority="9" qformat="true" name="heading 4"> <w:lsdexception locked="false" priority="9" qformat="true" name="heading 5"> <w:lsdexception locked="false" priority="9" qformat="true" name="heading 6"> <w:lsdexception locked="false" priority="9" qformat="true" name="heading 7"> <w:lsdexception locked="false" priority="9" qformat="true" name="heading 8"> <w:lsdexception locked="false" priority="9" qformat="true" name="heading 9"> <w:lsdexception locked="false" priority="39" name="toc 1"> <w:lsdexception locked="false" priority="39" name="toc 2"> <w:lsdexception locked="false" priority="39" name="toc 3"> <w:lsdexception locked="false" priority="39" name="toc 4"> <w:lsdexception locked="false" priority="39" name="toc 5"> <w:lsdexception locked="false" priority="39" name="toc 6"> <w:lsdexception locked="false" priority="39" name="toc 7"> <w:lsdexception locked="false" priority="39" name="toc 8"> <w:lsdexception locked="false" priority="39" name="toc 9"> <w:lsdexception locked="false" priority="35" qformat="true" name="caption"> <w:lsdexception locked="false" priority="10" semihidden="false" unhidewhenused="false" qformat="true" name="Title"> <w:lsdexception locked="false" priority="1" name="Default Paragraph Font"> <w:lsdexception locked="false" priority="11" semihidden="false" unhidewhenused="false" qformat="true" name="Subtitle"> <w:lsdexception locked="false" priority="22" semihidden="false" unhidewhenused="false" qformat="true" name="Strong"> <w:lsdexception locked="false" priority="20" semihidden="false" unhidewhenused="false" qformat="true" name="Emphasis"> <w:lsdexception locked="false" priority="59" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Table Grid"> <w:lsdexception locked="false" unhidewhenused="false" name="Placeholder Text"> <w:lsdexception locked="false" priority="1" semihidden="false" unhidewhenused="false" qformat="true" name="No Spacing"> <w:lsdexception locked="false" priority="60" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Light Shading"> <w:lsdexception locked="false" priority="61" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Light List"> <w:lsdexception locked="false" priority="62" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Light Grid"> <w:lsdexception locked="false" priority="63" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Medium Shading 1"> <w:lsdexception locked="false" priority="64" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Medium Shading 2"> <w:lsdexception locked="false" priority="65" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Medium List 1"> <w:lsdexception locked="false" priority="66" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Medium List 2"> <w:lsdexception locked="false" priority="67" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Medium Grid 1"> <w:lsdexception locked="false" priority="68" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Medium Grid 2"> <w:lsdexception locked="false" priority="69" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Medium Grid 3"> <w:lsdexception locked="false" priority="70" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Dark List"> <w:lsdexception locked="false" priority="71" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Colorful Shading"> <w:lsdexception locked="false" priority="72" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Colorful List"> <w:lsdexception locked="false" priority="73" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Colorful Grid"> <w:lsdexception locked="false" priority="60" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Light Shading Accent 1"> <w:lsdexception locked="false" priority="61" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Light List Accent 1"> <w:lsdexception locked="false" priority="62" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Light Grid Accent 1"> <w:lsdexception locked="false" priority="63" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Medium Shading 1 Accent 1"> <w:lsdexception locked="false" priority="64" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Medium Shading 2 Accent 1"> <w:lsdexception locked="false" priority="65" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Medium List 1 Accent 1"> <w:lsdexception locked="false" unhidewhenused="false" name="Revision"> <w:lsdexception locked="false" priority="34" semihidden="false" unhidewhenused="false" qformat="true" name="List Paragraph"> <w:lsdexception locked="false" priority="29" semihidden="false" unhidewhenused="false" qformat="true" name="Quote"> <w:lsdexception locked="false" priority="30" semihidden="false" unhidewhenused="false" qformat="true" name="Intense Quote"> <w:lsdexception locked="false" priority="66" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Medium List 2 Accent 1"> <w:lsdexception locked="false" priority="67" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Medium Grid 1 Accent 1"> <w:lsdexception locked="false" priority="68" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Medium Grid 2 Accent 1"> <w:lsdexception locked="false" priority="69" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Medium Grid 3 Accent 1"> <w:lsdexception locked="false" priority="70" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Dark List Accent 1"> <w:lsdexception locked="false" priority="71" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Colorful Shading Accent 1"> <w:lsdexception locked="false" priority="72" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Colorful List Accent 1"> <w:lsdexception locked="false" priority="73" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Colorful Grid Accent 1"> <w:lsdexception locked="false" priority="60" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Light Shading Accent 2"> <w:lsdexception locked="false" priority="61" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Light List Accent 2"> <w:lsdexception locked="false" priority="62" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Light Grid Accent 2"> <w:lsdexception locked="false" priority="63" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Medium Shading 1 Accent 2"> <w:lsdexception locked="false" priority="64" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Medium Shading 2 Accent 2"> <w:lsdexception locked="false" priority="65" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Medium List 1 Accent 2"> <w:lsdexception locked="false" priority="66" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Medium List 2 Accent 2"> <w:lsdexception locked="false" priority="67" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Medium Grid 1 Accent 2"> <w:lsdexception locked="false" priority="68" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Medium Grid 2 Accent 2"> <w:lsdexception locked="false" priority="69" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Medium Grid 3 Accent 2"> <w:lsdexception locked="false" priority="70" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Dark List Accent 2"> <w:lsdexception locked="false" priority="71" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Colorful Shading Accent 2"> <w:lsdexception locked="false" priority="72" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Colorful List Accent 2"> <w:lsdexception locked="false" priority="73" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Colorful Grid Accent 2"> <w:lsdexception locked="false" priority="60" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Light Shading Accent 3"> <w:lsdexception locked="false" priority="61" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Light List Accent 3"> <w:lsdexception locked="false" priority="62" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Light Grid Accent 3"> <w:lsdexception locked="false" priority="63" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Medium Shading 1 Accent 3"> <w:lsdexception locked="false" priority="64" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Medium Shading 2 Accent 3"> <w:lsdexception locked="false" priority="65" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Medium List 1 Accent 3"> <w:lsdexception locked="false" priority="66" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Medium List 2 Accent 3"> <w:lsdexception locked="false" priority="67" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Medium Grid 1 Accent 3"> <w:lsdexception locked="false" priority="68" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Medium Grid 2 Accent 3"> <w:lsdexception locked="false" priority="69" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Medium Grid 3 Accent 3"> <w:lsdexception locked="false" priority="70" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Dark List Accent 3"> <w:lsdexception locked="false" priority="71" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Colorful Shading Accent 3"> <w:lsdexception locked="false" priority="72" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Colorful List Accent 3"> <w:lsdexception locked="false" priority="73" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Colorful Grid Accent 3"> <w:lsdexception locked="false" priority="60" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Light Shading Accent 4"> <w:lsdexception locked="false" priority="61" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Light List Accent 4"> <w:lsdexception locked="false" priority="62" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Light Grid Accent 4"> <w:lsdexception locked="false" priority="63" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Medium Shading 1 Accent 4"> <w:lsdexception locked="false" priority="64" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Medium Shading 2 Accent 4"> <w:lsdexception locked="false" priority="65" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Medium List 1 Accent 4"> <w:lsdexception locked="false" priority="66" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Medium List 2 Accent 4"> <w:lsdexception locked="false" priority="67" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Medium Grid 1 Accent 4"> <w:lsdexception locked="false" priority="68" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Medium Grid 2 Accent 4"> <w:lsdexception locked="false" priority="69" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Medium Grid 3 Accent 4"> <w:lsdexception locked="false" priority="70" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Dark List Accent 4"> <w:lsdexception locked="false" priority="71" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Colorful Shading Accent 4"> <w:lsdexception locked="false" priority="72" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Colorful List Accent 4"> <w:lsdexception locked="false" priority="73" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Colorful Grid Accent 4"> <w:lsdexception locked="false" priority="60" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Light Shading Accent 5"> <w:lsdexception locked="false" priority="61" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Light List Accent 5"> <w:lsdexception locked="false" priority="62" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Light Grid Accent 5"> <w:lsdexception locked="false" priority="63" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Medium Shading 1 Accent 5"> <w:lsdexception locked="false" priority="64" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Medium Shading 2 Accent 5"> <w:lsdexception locked="false" priority="65" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Medium List 1 Accent 5"> <w:lsdexception locked="false" priority="66" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Medium List 2 Accent 5"> <w:lsdexception locked="false" priority="67" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Medium Grid 1 Accent 5"> <w:lsdexception locked="false" priority="68" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Medium Grid 2 Accent 5"> <w:lsdexception locked="false" priority="69" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Medium Grid 3 Accent 5"> <w:lsdexception locked="false" priority="70" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Dark List Accent 5"> <w:lsdexception locked="false" priority="71" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Colorful Shading Accent 5"> <w:lsdexception locked="false" priority="72" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Colorful List Accent 5"> <w:lsdexception locked="false" priority="73" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Colorful Grid Accent 5"> <w:lsdexception locked="false" priority="60" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Light Shading Accent 6"> <w:lsdexception locked="false" priority="61" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Light List Accent 6"> <w:lsdexception locked="false" priority="62" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Light Grid Accent 6"> <w:lsdexception locked="false" priority="63" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Medium Shading 1 Accent 6"> <w:lsdexception locked="false" priority="64" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Medium Shading 2 Accent 6"> <w:lsdexception locked="false" priority="65" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Medium List 1 Accent 6"> <w:lsdexception locked="false" priority="66" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Medium List 2 Accent 6"> <w:lsdexception locked="false" priority="67" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Medium Grid 1 Accent 6"> <w:lsdexception locked="false" priority="68" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Medium Grid 2 Accent 6"> <w:lsdexception locked="false" priority="69" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Medium Grid 3 Accent 6"> <w:lsdexception locked="false" priority="70" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Dark List Accent 6"> <w:lsdexception locked="false" priority="71" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Colorful Shading Accent 6"> <w:lsdexception locked="false" priority="72" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Colorful List Accent 6"> <w:lsdexception locked="false" priority="73" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Colorful Grid Accent 6"> <w:lsdexception locked="false" priority="19" semihidden="false" unhidewhenused="false" qformat="true" name="Subtle Emphasis"> <w:lsdexception locked="false" priority="21" semihidden="false" unhidewhenused="false" qformat="true" name="Intense Emphasis"> <w:lsdexception locked="false" priority="31" semihidden="false" unhidewhenused="false" qformat="true" name="Subtle Reference"> <w:lsdexception locked="false" priority="32" semihidden="false" unhidewhenused="false" qformat="true" name="Intense Reference"> <w:lsdexception locked="false" priority="33" semihidden="false" unhidewhenused="false" qformat="true" name="Book Title"> <w:lsdexception locked="false" priority="37" name="Bibliography"> <w:lsdexception locked="false" priority="39" qformat="true" name="TOC Heading"> </w:LatentStyles> </xml><![endif]--><!--[if !mso]><object classid="clsid:38481807-CA0E-42D2-BF39-B33AF135CC4D" id="ieooui"></object> <style> st1\:*{behavior:url(#ieooui) } </style> <![endif]--><style> <!-- /* Font Definitions */ @font-face {font-family:"Cambria Math"; panose-1:2 4 5 3 5 4 6 3 2 4; mso-font-charset:0; mso-generic-font-family:roman; mso-font-pitch:variable; mso-font-signature:-1610611985 1107304683 0 0 159 0;} /* Style Definitions */ p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal {mso-style-unhide:no; mso-style-qformat:yes; mso-style-parent:""; margin:0in; margin-bottom:.0001pt; mso-pagination:widow-orphan; font-size:12.0pt; font-family:"Times New Roman","serif"; mso-fareast-font-family:"Times New Roman";} .MsoChpDefault {mso-style-type:export-only; mso-default-props:yes; font-size:10.0pt; mso-ansi-font-size:10.0pt; mso-bidi-font-size:10.0pt;} @page Section1 {size:8.5in 11.0in; margin:1.0in 1.25in 1.0in 1.25in; mso-header-margin:.5in; mso-footer-margin:.5in; mso-paper-source:0;} div.Section1 {page:Section1;} --> </style><!--[if gte mso 10]> <style> /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-priority:99; mso-style-qformat:yes; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0in 5.4pt 0in 5.4pt; mso-para-margin:0in; mso-para-margin-bottom:.0001pt; mso-pagination:widow-orphan; font-size:10.0pt; font-family:"Times New Roman","serif";} </style> <![endif]--> <p class="MsoNormal" style="text-align: center; line-height: 200%;" align="center"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">GLOBAL WARMING<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: center; line-height: 200%;" align="center"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Kababalaghan o Katotohanan?<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: center; line-height: 200%;" align="center"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Ni Bienvenido A. Ramos<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;"><o:p> </o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;"><span style=""> </span>SA mga mapamahiin at matatakutin, ang pagbabago ng klima at ang abnormal na takbo ng panahon, tulad ng El Niño o La Niña, ay itinuturing na “phenomenon” o kababalaghan at ipinalalagay na tandang malapit nang gunawin ng Diyos ang mundo, o may sisiklab na digmaan o lalaganap na salot. Kapag mapula ang lubugan ng araw, ibig sabihin ay may darating na bagyo.<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;"><span style=""> </span>Ang napakahabang tag-init nitong nakaraang limang buwan at ang matinding alinsangan sa gabi—kahit nitong Hunyo, na tradisyunal na simula ng panahon ng tag-ulan—ay itinuturing ng karaniwang tao na karaniwan at di dapat pansining pagbabago ng panahon.<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;"><span style=""> </span>Pero sa mga siyentipiko, ang mga “pagbabago” na ito sa klima ay babala ng isang malaking kalamidad na may saklaw na pandaigdig at hindi dapat ipagwalambahala. Hindi ito isang phenomenon o kababalaghan, ito ay isang krisis, nagdudumilat na katotohanan na<span style=""> </span>ang mundo ay nahaharap sa isang krisis na tinatawag na “GLOBAL WARMING!”<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;"><span style=""> </span>Ayon sa mga scientist, ang matinding init na bumabalot ngayon sa mundo ay likha ng pagbuga ng “greenhouse gases”—partikular ay carbon dioxide o CO2, methane at nitrous oxide. Ang greenhouse gases na ito ay nagmumula<span style=""> </span>naman sa usok, pollutant coal (karbon o uling), na ginagamit sa mga planta at pabrika ng mga industrialisadong bansa, tulad ng <st1:city st="on">Estados Unidos</st1:city>, <st1:country-region st="on">China</st1:country-region>, <st1:country-region st="on">Germany</st1:country-region>, <st1:country-region st="on"><st1:place st="on">Russia</st1:place></st1:country-region> at iba pa. idagdag pa riyan ang milyun-milyong sasakyang de motor na gumagamit ng gasoline, langis at ibang kemikal, na nagbubuga ng greenhouse gases.<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;"><span style=""> </span>Ayon sa mga siyentipiko, dahil sa pagkaipon ng greenhouse gases na ito sa atmosphere o kalawakan ng mundo, ang enerhiya mula sa sikat ng araw ay hindi makapaitaas sa outer space o rurok ng kalawakan—kaya naiipon sa ibabaw ng mundo ang init. Ayon sa pananaliksik na pang-agham, taun-taon ay nararagdagan ng 0.6 degrees Celsius ang init sa ibabaw ng daigdig.<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;"><span style=""> </span>Ang global warming o pag-iinit ng mundo, kung hindi mapipigil, ay lilikha o lumilikha na ng mga pagbabago sa klima, tulad ng El Niño o mahabang tagtuyot at ng malalakas na pag-ulan at pagbaha, na tinatawag namang La Niña.<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;"><span style=""> </span>Ayon sa mga scientist, kapag hindi nabawasan ang ibinubugang greenhouse gases mula sa mga planta at pabrika ng mga industriyalisadong bansa, hindi magtatagal, ang sobrang init na naiipon sa mundo. Ay magiging sanhi ng pagkalusaw ng mga bundok ng yelo at niyebe na magpapaapaw sa mga karagatan at magiging sanhi ng paglubog ng mga lupang nasa baybay-dagat, lalo na sa mga archipelago tulad ng Pilipinas.<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: center; line-height: 200%;" align="center"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">ANG KONTRIBUSYON NG PILIPINAS<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;"><span style=""> </span>AYON din sa mga siyentipiko, lubhang maaapektuhan ng global warming ang mga kalupaan ng Aprika, Timog Amerika, ang Himalayas, Malaysia, Indonesia at Pilipinas. At bagamat hindi maihahanay sa mga industriyalisadong bansa ang Pilipinas, ang estilo ng pamumuhay at ang pamamayani ng kultura ng katiwalian at pandaraya dito ay may malaki ring kontribusyon sa global warming, sa kalahatan, at sa pagkawasak ng kalikasan at kapaligiran ng bansa, sa partikular. Bugbog sa mga likas na kalamidad ang Pilipinas, lalo sa bagyo at lindol, pero maraming kalamidad na gawang tao, likha ng kasakiman ng tao, ang nagdudulot ng malaking pinsala sa mga Pilipino.<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;"><span style=""> </span>Sa paggunita sa Earth Day noong nakaraang Abril 22, nagpalabas ng ulat at estadistika ang Department of Environment and Natural Resources ukol sa “kontribusyon” ng Pilipinas sa global warming at sa pagkasira ng kalikasan at kapaligiran.<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;"><span style=""> </span>Inamin ng DENR na grabe ang polusyon sa lupa, tubig at hangin sa maraming pook sa bansa, partikular sa mga lunsod ng <st1:city st="on">Makati</st1:city>, Maynila at <st1:city st="on"><st1:place st="on">Pasay</st1:place></st1:city>. Ayon sa DENR, sa kabila ng pag-iral ng Clean Air Act, ang daan-libong sasakyan sa Metro <st1:place st="on">Manila</st1:place> lamang ay nagbubuga ng usok na nagsasapanganib sa kalusugan ng mamamayan, at nakapagdaragdag sa greenhouse gases. Kaugnay nito ang may 1,095 bukas na tambakan ng basura sa bansa ay nagbubuga rin ng methane (kabilang sa green house gases) na sanhi ng pagbalot ng init sa mundo.<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;"><span style=""> </span>Sa mababang paaralan pa lamang ay natutuhan na ang halaman o punongkahoy ay sumisipsip ng carbon dioxide (panluto sa kanyang pagkain), at nagtatapon ng oksiheno na kailangan naman sa kalusugan ng tao.<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;"><span style=""> </span>Natutuhan din na ang mga ugat ng punongkahoy ay nagtitinggal ng tubig-ulan, bukod sa nakakapit sa lupa. Patayin o putulin ang halaman o ang punongkahoy ay ano ang ibubunga? Malaking baha, gaya ng pumatay sa may 2,000 katao sa Ormoc, Leyte, at landslide o pagguho ng lupa at putik, na tumabon sa buong Barangay Ginsaugon sa St. Bernard, Southern Leyte—na hanggang ngayon ay hindi pa matiyak kung ilang libo ang nalibing nang buhay.<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;"><span style=""> </span>Parang mahirap paniwalaan na ang may 19 na milyong ektaryang kagubatan sa Pilipinas noong 1920, ngayon ay 7.2 milyong ektarya na lamang! Bunga nito, napilitang magpatibay ang Kongreso ng isang batas na tahasang nagbabawal ng pagtrotroso, pero hindi naman naipatutupad ito. May isang taon pa lamang ngayon, sinagasa ng tila bulldozer na mga baha, na may kasamang malaking putol na troso ang ilang bayan sa Quezon, Zambales at Aurora.<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;"><span style=""> </span>Kaugnay nito, sistematiko rin ang pagwasak sa mga baybay-dagat ng mga tanim na bakawan; sa paglipol sa mga isda at iba’t ibang lamang-dagat sa mga lawa at golpo sa pamamagitan ng paggamit ng lason, dinamita at ng ipinagbabawal na galadgad (baby trawl).<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;"><span style=""> </span>Idagdag pa rito ang pagtatambak ng basura at “human at chemical wastes” ng walang disiplinang nangakatira sa mga estero at baybay ng ilog Pasig at ng Manila Bay, hindi na nakapagtataka kung sa pana-panahon ay sinisira ng pagpasok ng “red tide” ang pinaghahanapbuhayan ng mga nag-aalaga ng talaba, tahong at iba pang kabibe.<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: center; line-height: 200%;" align="center"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">ANO ANG GINAGAWA NG PILIPINAS?<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;"><span style=""> </span>MAGING sa mga problemang ang nakataya ay seguridad at pambansang pangkalusugan, umiiral pa rin ang pulitika. May ilang taon na ang nakararaan, ang naalarmang Kongreso—sa mabilis na pagkapanot ng mga bundok at kagubatan—ay nagtangkang magpatibay ng batas na lubusang magbabawal sa pagtrotroso—kahit sa loob man lang ng 10 taon; na tatambalan ng pagtatanim uli ng mga puno sa nakalbong gubat at bundok. Ngunit ang pagbabawal (total o partial log ban man) ay madaling napalulusutan ng mga masisibang logging concessionaire. Ang pagiging inutil ng nasabing batas ay nabunyag nang humampas ang ilang “super typhoon,” tulad ni “Reming” sa ilang bayan sa Quezon. Sinasagasaan ang mga ito ng malalaking baha, na may tangay na malaking trosong mula sa kalapit na mga bundok.<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;"><span style=""> </span>Nagpasa rin ng Clean Air Act ang Kongreso bilang tugon sa pagkalat ng sobrang polusyon sa hangin mula sa buga ng usok ng may daanlibong sasakyan sa Metro Manila lamang. Ang unang naapektuhan ng batas na ito ay ang tatlong halimaw na kompanya ng langis—Caltex, Shell at Petron. Kailangan nilang salain ng husto upang alisin ang tingga sa ibinebenta nilang langis. Dagdag na gastos iyon para sa tatlo. At ang kaso, tulad ng batas contra pagtrotroso, ang Clean Air Act ay inutil din. Patuloy ang pag-angkat ng mga Pilipino ng segunda manong trak at bus, na mangyari pang nagdadagdag ng buga ng greenhouse gases at nagpapatindi, sa halip na makabawas, sa global warming.<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;"><span style=""> </span>Ngayon, patuloy sa paghahanap ng “alternate fuel” o panggatong o enerhiyang hindi magpaparumi sa hangin. Nagsisimula na ring tumuklas ng tinatawag na “bio-fuel” mula sa mga katutubong halaman tulad ng niyog. Pinag-aaralan na rin ang paggamit ng tubig bilang enerhiya o “fuel”,at iba pang “fuel” na walang gaanong usok na magdaragdag ng polusyon—at mura pa.<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;"><span style=""> </span>Ayon kay U.S. Ambassador Kristie A. Kenney, sa pagbaka sa global warming ay kailangan ng mga Pilipino ang magbawas, magtipid, mag-recycle at baguhin ang estilo ng pamumuhay.<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;"><span style=""> </span>Ang totoo, apektado ng global warming ang lahat—mayaman o mahirap. Nararanasan na ng lahat ngayon pa lang ang mapaminsalang epekto ng global warming sa pagbabago ng klima—sa nakaririnding init kahit nagsisimula na ang tag-ulan; sa namimintong pagsasalat ng tubig; sa pagdating ng El<span style=""> </span>Niño o La Niña, at sa pagkapinsala ng pagsasaka sa mga lalawigang malakas mag-ani ng palay, mais at gulay.<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: center; line-height: 200%;" align="center"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">PAGKAMULAT SA PANGANIB NG GLOBAL WARMING<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;"><span style=""> </span>NOONG una, nakararami pa sa mga Pilipino ang hindi nababahala sa panganib na idinudulot ng global warming—ang kapansin-pansing pagbabago ng klima. Ang matinding alinsangan sa dating malalamig na buwan ng Disyembre hanggang Pebrero (2007). Ang matinding lamig naman nitong Pebrero at Marso (2008), na dapat ay nasa kainitan na ang tag-araw. Ang ilang linggong panay na pag-uulan sa Kabikulan, lalo na sa Silangang <st1:place st="on">Samar</st1:place>, na lumubog sa baha ang maraming bayan. Ang walang dahilang pagkamatay ng mga isda sa ilog, palaisdaan, at sa dagat—na likha ng matinding init.<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;"><span style=""> </span>Ang pagkamulat sa panganib ng global warming ng mga Pilipino ay waring hindi sinasadya. Bunga ng patuloy na pagtaas ng presyo ng langis (gasolina), natutong maghanap ang nababahalang mamamayan ng pamalit sa enerhiya—na walang ibinubugang usok na nakalalason. Sa Ilokos, gumagamit na ngayon ng windmill sa maraming bayan—lakas na mula sa hangin. May nakatuklas din ng mga sasakyang mapapatakbo ng tubig. Sa Kongreso, nagpasa ng batas ukol sa paggamit ng biofuel—mula sa langis na makukuha sa tubo, tangan-tangan, niyog, at iba pa.<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;"><span style=""> </span>Sa isang survey na isinagawa ng isang pandaigdig na ahensiya- ang ACNielsen (Online Consumer Opinion Survey), na ipinakita sa Internet, napag-alamang sa may 47 bansang hiningan ng opinion tungkol sa global warming, 94% sa may 503 Pilipinong respondent ang nagsabing alam nila ang panganib ng global warming. Nabasa sa diyario o napanuod sa TV.<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;"><span style=""> </span>Sa ano mang kilusang laban sa pagpinsala sa kalikasan at kapaligiran ay hindi nagpapahuli ang mga Bulakenyo. Noon pa mang 1950’s, nagprotesta na ang mga Bulakenyo laban sa pagtatayo ng mga illegal na palaisdaan sa baybay-look ng Maynila—sa bahagi ng dagat na sumasaklaw sa mga bayan ng Obando, Bulakan, Malolos, Paombong at Hagonoy. Kasunod nito ang pagdaraos ng rally laban sa paggamit ng galadgad (baby trawl) at dinamita sa pangingisda—na bukod sa humuhuli ng mga similya ng isda at ibang lamandagat, ay sumisira pa sa mga katutubong tirahan at pagkain ng mga isda. Noong mga 1980 (bago sumiklab ang Edsa Revolution), ilang buwan ding nagprotesta ang mga aktibistang Bulakenyo—para ipasara ang dalawang planta ng alcohol sa Apalit, Pampanga, na ang tapong kemikal sa ilog na palabas sa Manila Bay ay puminsala sa maunlad nang industriya ng pag-aalaga ng sugpo sa Hagonoy at sumira rin sa mga sakahang nasa baybay-ilog.<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;"><span style=""> </span>Isang panahong ang mga ilog sa Bulacan, lalo na ang nasa dakong Timog-Silangan ng lalawigan ay nakukunan ng malinis na tubig, sagana sa mga isda at hipon. Ngunit sa pagdaan ng panahon, sa pag-unlad ng ilang bayang karatig ng Maynila, ang mga ilog ay naging tambakan ng basura—nakalalasong basura mula sa kultihan ng katad at mga lusaw na metal mula sa ginto, sa Meycauayan. Ang pagsulong umano—nang walang pagsubaybay ng gobyerno—sa pagpapabaya na rin ng mamamayan—ang unti-unting pumatay sa mga Ilog na magkakakawing ng mga bayan ng Marilao, Meycauayan at Obando. Bukod sa mga plantang nagtatapon ng chemical wastes sa mga ilog na nabanggit, masisisi rin ang mga nagsisipanirahan sa tabi ng mga ilog na ito—na nagtatapon hindi alam ng basurang plastic—kundi maging ng mga dumi ng tao at hayop.<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;"><span style=""> </span>Ang nakakalungkot, na napabilang tuloy ang mga ilog na ito sa 30 pinakamaruruming ilog sa mundo—isang nakakahiyang dungis sa maganda at marangal na pangalan ng Bulacan—bilang pangunahing lalawigan sa Pilipinas!<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;"><span style=""> </span>“Kailangan ang lubos na pagtutulungan ng mamamayan at ng pamahalaan,” iyan ang diwa ng mensahe ng mga opisyal na nagsidalo sa pulong na itinawag noong Pebrero 20, 2008 ni DENR Secretary Lito Atienza—sa layuning itatag ang Water Quality Management Area. Ang WQMA ay naglalayong opisyal na pangasiwaan ng Department of Environment and Natural Resources ang paglilinis at pangangalaga sa mga kailugang ito ng Marilao, Meycauayan,-Obando, sa tulong ng pribadong organisasyon at ng mamamayan.<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: center; line-height: 200%;" align="center"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">PATAKARAN NG GOBYERNO, DAPAT BAGUHIN<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 200%;"><b style=""><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;"><span style=""> </span></span></b><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">MARAMI<span style=""> </span>ang nakapapansin sa tila pagkakasalungatan ng mga patakaran ng gobyerno—sa pagsulong ng ekonomiya at sa kaalinsabay na pangangalaga sa kalikasan at kapaligiran. Ang kontradiksiyon ay nasa lubusang pag-aanyaya ng pamahalaan sa mga puhunang dayuhan—na ang pinakatampok ay ang pagbibigay ng lahat ng kaluwagan sa mga foreign investors, na linangin ang mga likas na yaman ng bansa—tulad ng pagmimina ng ginto, tanso, bakal at iba pang mineral. Ang pagmimina ay mangyari pang may kasunod na pagtatayo ng mga planta—at ang mga plantang ito ay magtatapon naman ng chemical wastes, metal tailing—na lalason sa ilog at kalupaang nasa paligid. Tulad ng nangyari sa ginawang pagmimina ng kompanyang Marcooper sa Marinduque noong 1950’s hanggang ngayon ay nakapag-iwan pa ng matinding lason sa mga kailugan sa Marinduque—na nagdulot ng sakit sa tao at hayop—at pumatay sa kapaligiran. Ito rin ang sanhi ng patuloy na protesta ng mga residente sa Bicol—na pinagmiminahan ng kompanyang Lafayete.<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;"><span style=""> </span>Ayon sa isang pandaigdig na pananaliksik, ang global warming ay nagtutulak sa mundo sa bangin ng pagkagutom sa di malayong hinaharap. Apektado ng pagbabago-bago ng klima ang produksiyon ng pagkain ng maraming bansa, at diyan ay nangunguna ang Pilipinas. Sa tulong ng manipulasyon at mga tiwaling kasunduan, paliit nang paliit ang lupang sakahan sa Pilipinas—sa isang maling hangaring maging industriyalisado (sa tulong ng puhunang dayuhan) ang isang bansang ang ekonomiya ay nakasalig sa pagsasaka. Ang mga lupang sakahan ay ginagawang komersiyal at industriyal—pinagtatayuan ng mga plantang gumagawa ng kosmetiko, appliances, kotse at ibang karangyaan ng modernong pamumuhay. May mga dayuhang nagsipagtayo ng golf course, spa, baseball field—sa lupang dapat sana ay pinag-aanihan ng palay, mais, gulay, <span style=""> </span>atbp. Sa ibang bansang ngayon ay nagluluwas ng bigas at ibang produktong pansakahan, ang kanilang pamahalaan ang may subsidy o suportang pinansiyal sa mga magsasaka. Dito, ang mga magsasaka, na dapat sanang mabiyayaan ng pagpapatupad ng Malawakang Reporma sa Lupa, ay ni hindi mapautang ng pamahalaan. Matatandaang ang abono, na sana’y ipamamahagi sa mga magsasaka, ay kung kani-kanino lang ipinamigay ni Undersecretary Jocjoc Bolante ng Pagsasaka—bilang pamimili ng suporta ni GMA sa eleksyon noong 2004.<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;"><span style=""> </span>Sa pagtutuos, ang maling direksyon ng pagsusulong (umano) ng ekonomiya—ay walang kinahinatnan—kundi ang mabaong lalo sa utang ang Pilipinas, lumaganap ang kahirapan at gutom sa nakararaming masa ng mamamayan, magpasasa ang mga kapitalista at negosyanteng lokal at dayuhan. Ngayon, ni hindi masasabing <u>industriyalisado</u> ang Pilipinas, at bagama’t isang bansang ang ekonomya ay nakasalig sa pagsasaka—ay nahaharap sa taggutom, umaangkat ng mga pangangailangang dapat sana ay saganang inaani, at kung maaari ay nailuluwas pa sa ibang bansa.--●<b style=""><o:p></o:p></b></span></p> Bienvenido A. Ramoshttp://www.blogger.com/profile/16603275983898064797noreply@blogger.com15tag:blogger.com,1999:blog-7715163678000374924.post-15333582642640746352010-04-12T03:44:00.000-07:002010-04-12T03:46:35.214-07:00The Vanishing Art of Balagtasan<meta equiv="Content-Type" content="text/html; charset=utf-8"><meta name="ProgId" content="Word.Document"><meta name="Generator" content="Microsoft Word 12"><meta name="Originator" content="Microsoft Word 12"><link rel="File-List" href="file:///C:%5CDOCUME%7E1%5CAdmin%5CLOCALS%7E1%5CTemp%5Cmsohtmlclip1%5C01%5Cclip_filelist.xml"><link rel="themeData" href="file:///C:%5CDOCUME%7E1%5CAdmin%5CLOCALS%7E1%5CTemp%5Cmsohtmlclip1%5C01%5Cclip_themedata.thmx"><link rel="colorSchemeMapping" href="file:///C:%5CDOCUME%7E1%5CAdmin%5CLOCALS%7E1%5CTemp%5Cmsohtmlclip1%5C01%5Cclip_colorschememapping.xml"><!--[if gte mso 9]><xml> <w:worddocument> <w:view>Normal</w:View> <w:zoom>0</w:Zoom> <w:trackmoves/> <w:trackformatting/> <w:punctuationkerning/> <w:validateagainstschemas/> <w:saveifxmlinvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid> <w:ignoremixedcontent>false</w:IgnoreMixedContent> <w:alwaysshowplaceholdertext>false</w:AlwaysShowPlaceholderText> <w:donotpromoteqf/> <w:lidthemeother>EN-US</w:LidThemeOther> <w:lidthemeasian>X-NONE</w:LidThemeAsian> <w:lidthemecomplexscript>X-NONE</w:LidThemeComplexScript> <w:compatibility> <w:breakwrappedtables/> <w:snaptogridincell/> <w:wraptextwithpunct/> <w:useasianbreakrules/> <w:dontgrowautofit/> <w:splitpgbreakandparamark/> <w:dontvertaligncellwithsp/> <w:dontbreakconstrainedforcedtables/> <w:dontvertalignintxbx/> <w:word11kerningpairs/> <w:cachedcolbalance/> </w:Compatibility> <w:browserlevel>MicrosoftInternetExplorer4</w:BrowserLevel> <m:mathpr> <m:mathfont val="Cambria Math"> <m:brkbin val="before"> <m:brkbinsub val="--"> <m:smallfrac val="off"> <m:dispdef/> <m:lmargin val="0"> <m:rmargin val="0"> <m:defjc val="centerGroup"> <m:wrapindent val="1440"> <m:intlim val="subSup"> <m:narylim val="undOvr"> </m:mathPr></w:WordDocument> </xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml> <w:latentstyles deflockedstate="false" defunhidewhenused="true" defsemihidden="true" defqformat="false" defpriority="99" latentstylecount="267"> <w:lsdexception locked="false" priority="0" semihidden="false" unhidewhenused="false" qformat="true" name="Normal"> <w:lsdexception locked="false" priority="9" semihidden="false" unhidewhenused="false" qformat="true" name="heading 1"> <w:lsdexception locked="false" priority="9" qformat="true" name="heading 2"> <w:lsdexception locked="false" priority="9" qformat="true" name="heading 3"> <w:lsdexception locked="false" priority="9" qformat="true" name="heading 4"> <w:lsdexception locked="false" priority="9" qformat="true" name="heading 5"> <w:lsdexception locked="false" priority="9" qformat="true" name="heading 6"> <w:lsdexception locked="false" priority="9" qformat="true" name="heading 7"> <w:lsdexception locked="false" priority="9" qformat="true" name="heading 8"> <w:lsdexception locked="false" priority="9" qformat="true" name="heading 9"> <w:lsdexception locked="false" priority="39" name="toc 1"> <w:lsdexception locked="false" priority="39" name="toc 2"> <w:lsdexception locked="false" priority="39" name="toc 3"> <w:lsdexception locked="false" priority="39" name="toc 4"> <w:lsdexception locked="false" priority="39" name="toc 5"> <w:lsdexception locked="false" priority="39" name="toc 6"> <w:lsdexception locked="false" priority="39" name="toc 7"> <w:lsdexception locked="false" priority="39" name="toc 8"> <w:lsdexception locked="false" priority="39" name="toc 9"> <w:lsdexception locked="false" priority="35" qformat="true" name="caption"> <w:lsdexception locked="false" priority="10" semihidden="false" unhidewhenused="false" qformat="true" name="Title"> <w:lsdexception locked="false" priority="1" name="Default Paragraph Font"> <w:lsdexception locked="false" priority="11" semihidden="false" unhidewhenused="false" qformat="true" name="Subtitle"> <w:lsdexception locked="false" priority="22" semihidden="false" unhidewhenused="false" qformat="true" name="Strong"> <w:lsdexception locked="false" priority="20" semihidden="false" unhidewhenused="false" qformat="true" name="Emphasis"> <w:lsdexception locked="false" priority="59" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Table Grid"> <w:lsdexception locked="false" unhidewhenused="false" name="Placeholder Text"> <w:lsdexception locked="false" priority="1" semihidden="false" unhidewhenused="false" qformat="true" name="No Spacing"> <w:lsdexception locked="false" priority="60" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Light Shading"> <w:lsdexception locked="false" priority="61" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Light List"> <w:lsdexception locked="false" priority="62" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Light Grid"> <w:lsdexception locked="false" priority="63" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Medium Shading 1"> <w:lsdexception locked="false" priority="64" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Medium Shading 2"> <w:lsdexception locked="false" priority="65" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Medium List 1"> <w:lsdexception locked="false" priority="66" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Medium List 2"> <w:lsdexception locked="false" priority="67" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Medium Grid 1"> <w:lsdexception locked="false" priority="68" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Medium Grid 2"> <w:lsdexception locked="false" priority="69" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Medium Grid 3"> <w:lsdexception locked="false" priority="70" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Dark List"> <w:lsdexception locked="false" priority="71" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Colorful Shading"> <w:lsdexception locked="false" priority="72" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Colorful List"> <w:lsdexception locked="false" priority="73" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Colorful Grid"> <w:lsdexception locked="false" priority="60" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Light Shading Accent 1"> <w:lsdexception locked="false" priority="61" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Light List Accent 1"> <w:lsdexception locked="false" priority="62" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Light Grid Accent 1"> <w:lsdexception locked="false" priority="63" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Medium Shading 1 Accent 1"> <w:lsdexception locked="false" priority="64" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Medium Shading 2 Accent 1"> <w:lsdexception locked="false" priority="65" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Medium List 1 Accent 1"> <w:lsdexception locked="false" unhidewhenused="false" name="Revision"> <w:lsdexception locked="false" priority="34" semihidden="false" unhidewhenused="false" qformat="true" name="List Paragraph"> <w:lsdexception locked="false" priority="29" semihidden="false" unhidewhenused="false" qformat="true" name="Quote"> <w:lsdexception locked="false" priority="30" semihidden="false" unhidewhenused="false" qformat="true" name="Intense Quote"> <w:lsdexception locked="false" priority="66" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Medium List 2 Accent 1"> <w:lsdexception locked="false" priority="67" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Medium Grid 1 Accent 1"> <w:lsdexception locked="false" priority="68" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Medium Grid 2 Accent 1"> <w:lsdexception locked="false" priority="69" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Medium Grid 3 Accent 1"> <w:lsdexception locked="false" priority="70" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Dark List Accent 1"> <w:lsdexception locked="false" priority="71" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Colorful Shading Accent 1"> <w:lsdexception locked="false" priority="72" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Colorful List Accent 1"> <w:lsdexception locked="false" priority="73" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Colorful Grid Accent 1"> <w:lsdexception locked="false" priority="60" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Light Shading Accent 2"> <w:lsdexception locked="false" priority="61" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Light List Accent 2"> <w:lsdexception locked="false" priority="62" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Light Grid Accent 2"> <w:lsdexception locked="false" priority="63" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Medium Shading 1 Accent 2"> <w:lsdexception locked="false" priority="64" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Medium Shading 2 Accent 2"> <w:lsdexception locked="false" priority="65" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Medium List 1 Accent 2"> <w:lsdexception locked="false" priority="66" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Medium List 2 Accent 2"> <w:lsdexception locked="false" priority="67" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Medium Grid 1 Accent 2"> <w:lsdexception locked="false" priority="68" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Medium Grid 2 Accent 2"> <w:lsdexception locked="false" priority="69" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Medium Grid 3 Accent 2"> <w:lsdexception locked="false" priority="70" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Dark List Accent 2"> <w:lsdexception locked="false" priority="71" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Colorful Shading Accent 2"> <w:lsdexception locked="false" priority="72" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Colorful List Accent 2"> <w:lsdexception locked="false" priority="73" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Colorful Grid Accent 2"> <w:lsdexception locked="false" priority="60" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Light Shading Accent 3"> <w:lsdexception locked="false" priority="61" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Light List Accent 3"> <w:lsdexception locked="false" priority="62" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Light Grid Accent 3"> <w:lsdexception locked="false" priority="63" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Medium Shading 1 Accent 3"> <w:lsdexception locked="false" priority="64" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Medium Shading 2 Accent 3"> <w:lsdexception locked="false" priority="65" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Medium List 1 Accent 3"> <w:lsdexception locked="false" priority="66" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Medium List 2 Accent 3"> <w:lsdexception locked="false" priority="67" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Medium Grid 1 Accent 3"> <w:lsdexception locked="false" priority="68" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Medium Grid 2 Accent 3"> <w:lsdexception locked="false" priority="69" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Medium Grid 3 Accent 3"> <w:lsdexception locked="false" priority="70" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Dark List Accent 3"> <w:lsdexception locked="false" priority="71" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Colorful Shading Accent 3"> <w:lsdexception locked="false" priority="72" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Colorful List Accent 3"> <w:lsdexception locked="false" priority="73" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Colorful Grid Accent 3"> <w:lsdexception locked="false" priority="60" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Light Shading Accent 4"> <w:lsdexception locked="false" priority="61" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Light List Accent 4"> <w:lsdexception locked="false" priority="62" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Light Grid Accent 4"> <w:lsdexception locked="false" priority="63" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Medium Shading 1 Accent 4"> <w:lsdexception locked="false" priority="64" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Medium Shading 2 Accent 4"> <w:lsdexception locked="false" priority="65" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Medium List 1 Accent 4"> <w:lsdexception locked="false" priority="66" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Medium List 2 Accent 4"> <w:lsdexception locked="false" priority="67" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Medium Grid 1 Accent 4"> <w:lsdexception locked="false" priority="68" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Medium Grid 2 Accent 4"> <w:lsdexception locked="false" priority="69" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Medium Grid 3 Accent 4"> <w:lsdexception locked="false" priority="70" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Dark List Accent 4"> <w:lsdexception locked="false" priority="71" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Colorful Shading Accent 4"> <w:lsdexception locked="false" priority="72" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Colorful List Accent 4"> <w:lsdexception locked="false" priority="73" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Colorful Grid Accent 4"> <w:lsdexception locked="false" priority="60" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Light Shading Accent 5"> <w:lsdexception locked="false" priority="61" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Light List Accent 5"> <w:lsdexception locked="false" priority="62" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Light Grid Accent 5"> <w:lsdexception locked="false" priority="63" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Medium Shading 1 Accent 5"> <w:lsdexception locked="false" priority="64" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Medium Shading 2 Accent 5"> <w:lsdexception locked="false" priority="65" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Medium List 1 Accent 5"> <w:lsdexception locked="false" priority="66" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Medium List 2 Accent 5"> <w:lsdexception locked="false" priority="67" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Medium Grid 1 Accent 5"> <w:lsdexception locked="false" priority="68" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Medium Grid 2 Accent 5"> <w:lsdexception locked="false" priority="69" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Medium Grid 3 Accent 5"> <w:lsdexception locked="false" priority="70" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Dark List Accent 5"> <w:lsdexception locked="false" priority="71" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Colorful Shading Accent 5"> <w:lsdexception locked="false" priority="72" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Colorful List Accent 5"> <w:lsdexception locked="false" priority="73" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Colorful Grid Accent 5"> <w:lsdexception locked="false" priority="60" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Light Shading Accent 6"> <w:lsdexception locked="false" priority="61" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Light List Accent 6"> <w:lsdexception locked="false" priority="62" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Light Grid Accent 6"> <w:lsdexception locked="false" priority="63" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Medium Shading 1 Accent 6"> <w:lsdexception locked="false" priority="64" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Medium Shading 2 Accent 6"> <w:lsdexception locked="false" priority="65" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Medium List 1 Accent 6"> <w:lsdexception locked="false" priority="66" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Medium List 2 Accent 6"> <w:lsdexception locked="false" priority="67" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Medium Grid 1 Accent 6"> <w:lsdexception locked="false" priority="68" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Medium Grid 2 Accent 6"> <w:lsdexception locked="false" priority="69" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Medium Grid 3 Accent 6"> <w:lsdexception locked="false" priority="70" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Dark List Accent 6"> <w:lsdexception locked="false" priority="71" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Colorful Shading Accent 6"> <w:lsdexception locked="false" priority="72" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Colorful List Accent 6"> <w:lsdexception locked="false" priority="73" semihidden="false" unhidewhenused="false" name="Colorful Grid Accent 6"> <w:lsdexception locked="false" priority="19" semihidden="false" unhidewhenused="false" qformat="true" name="Subtle Emphasis"> <w:lsdexception locked="false" priority="21" semihidden="false" unhidewhenused="false" qformat="true" name="Intense Emphasis"> <w:lsdexception locked="false" priority="31" semihidden="false" unhidewhenused="false" qformat="true" name="Subtle Reference"> <w:lsdexception locked="false" priority="32" semihidden="false" unhidewhenused="false" qformat="true" name="Intense Reference"> <w:lsdexception locked="false" priority="33" semihidden="false" unhidewhenused="false" qformat="true" name="Book Title"> <w:lsdexception locked="false" priority="37" name="Bibliography"> <w:lsdexception locked="false" priority="39" qformat="true" name="TOC Heading"> </w:LatentStyles> </xml><![endif]--><style> <!-- /* Font Definitions */ @font-face {font-family:"Cambria Math"; panose-1:2 4 5 3 5 4 6 3 2 4; mso-font-charset:0; mso-generic-font-family:roman; mso-font-pitch:variable; mso-font-signature:-1610611985 1107304683 0 0 159 0;} @font-face {font-family:Calibri; panose-1:2 15 5 2 2 2 4 3 2 4; mso-font-charset:0; mso-generic-font-family:swiss; mso-font-pitch:variable; mso-font-signature:-1610611985 1073750139 0 0 159 0;} /* Style Definitions */ p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal {mso-style-unhide:no; mso-style-qformat:yes; mso-style-parent:""; margin-top:0in; margin-right:0in; margin-bottom:10.0pt; margin-left:0in; line-height:115%; mso-pagination:widow-orphan; font-size:11.0pt; font-family:"Calibri","sans-serif"; mso-fareast-font-family:Calibri; mso-bidi-font-family:"Times New Roman";} .MsoChpDefault {mso-style-type:export-only; mso-default-props:yes; font-size:10.0pt; mso-ansi-font-size:10.0pt; mso-bidi-font-size:10.0pt; mso-ascii-font-family:Calibri; mso-fareast-font-family:Calibri; mso-hansi-font-family:Calibri;} @page Section1 {size:8.5in 11.0in; margin:1.0in 1.0in 1.0in 1.0in; mso-header-margin:.5in; mso-footer-margin:.5in; mso-paper-source:0;} div.Section1 {page:Section1;} --> </style><!--[if gte mso 10]> <style> /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-priority:99; mso-style-qformat:yes; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0in 5.4pt 0in 5.4pt; mso-para-margin:0in; mso-para-margin-bottom:.0001pt; mso-pagination:widow-orphan; font-size:10.0pt; font-family:"Calibri","sans-serif";} </style> <![endif]--> <p class="MsoNormal" style="text-align: center; line-height: 200%;" align="center"><b style=""><u><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%; font-family: "Times New Roman","serif";">The Vanishing Art of the BALAGTASAN<o:p></o:p></span></u></b></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%; font-family: "Times New Roman","serif";"><span style=""> </span>Modern technology is slowly ringing the death knell for the balagtasan, a poetical joust initiated by pre-war poets in memory of Francisco Baltazar or Balagtas, acclaimed “king” of Tagalog poets and author of the classic <i style="">awit </i>(metrical romance) <i style="">Florante at Laura.</i> Ironically, the vehicle that should have catapulted the balagtasan to posterity was the very same one that hit and maimed it, leaving this literary form a ghost of its previous self. First it was the radio, then the movies, and now television. These three “miracles” of mass communication have either dissipated or killed outright the Filipino’s interest in the balagtasan.<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%; font-family: "Times New Roman","serif";"><span style=""> </span>My grandfather used to relate how the balagtasan would enthrall the barrio folk of his day. For lack perhaps of the means of entertainment, the balagtasan dominated the scene in the 1930’s. No fiesta or celebration in those times would be called successful without it. Poets like Jose Corazon de Jesus (“Batute”) and Florentino Collantes were accorded hero-worship. People, young and old alike, followed these two “superstars” wherever they held tournaments-in stadium, on makeshift stages, and even in cockpits.<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%; font-family: "Times New Roman","serif";"><span style=""> </span>“Jose Corazon de Jesus (Batute) was the better one,” my father appraised. Collantes was excellent in satire, but Batute had grace in delivery, not to mention charismatic good looks.”<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%; font-family: "Times New Roman","serif";">Jose Corazon de Jesus, proclaimed “Hari ng Balagtasan” died in 1932, Collantes inherited the crown, but was subsequently assailed by plucky contenders. But this only served to whet the public’s-----------for more rousing debates, adding luster and fame to the <i style="">mambabalagtas.</i><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%; font-family: "Times New Roman","serif";">Interest in the balagtasan was fired by the late Lope K. Santos, author of the first grammar book <i style="">Balarila. </i>A politician, Santos was appointed governor of Nueva Vizcaya and eventually elected senator. His masterpiece, “Banaag at Sikat,” evidences social awareness and is the prototype of later socialist works.<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%; font-family: "Times New Roman","serif";">Almost always, the balagtasan covered topics of social significance. The tide of nationalism, spurred by the likes of Quezon, Osmeña, and Recto had overflowed into other realms. The balagtasan proved to be an effective venue to air prevailing patriotic sentiments. Questions like, “Alin ang higit na dapat dakilain, bayani kahapon o bayani ngayon?” were openly debated with gusto.<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%; font-family: "Times New Roman","serif";">After his election as President of the Commonwealth, Quezon encouraged the holding of balagtasan jousts on such occasions as Labor Day or on the commemoration of the Cry of Pugadlawin. Cash prizes and awards for winners, whether writing or orally delivered, were given by the government.<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%; font-family: "Times New Roman","serif";">The poets or <i style="">mambabalagtas </i>were literally mobbed by the people as soon as they stepped on the hurriedly-erected stage near the <i style="">glorieta </i>or the <i style="">patio </i>of the barrio chapel. Since the public address system was still a rarity, the <i style="">mambabalagtas </i>argued at the top of their lungs. Domingo Raymundo, a bitter rival of (‘Batute’), and subsequently of Collantes had a powerful voice that could reach several decibels. Resembling a Negro, with his swarthy complexion and white curly hair, he was usually the butt of jokes and ridicule of rude listeners. But the hot-tempered Raymundo would get even with his hecklers through magnificient counter-strokes of his <i style="">plosa </i>(impromptu verse). He would say:<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><i style=""><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%; font-family: "Times New Roman","serif";">“Bakit kayo humahalakhak, bakit kayo nagtawanan?<o:p></o:p></span></i></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><i style=""><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%; font-family: "Times New Roman","serif";">Kayo ba’y nakakita ng payaso sa tanghalan?”<o:p></o:p></span></i></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%; font-family: "Times New Roman","serif";">Most often “Batute” and Collantes, and later Collantes and Raymundo, would often disregard the prepared script, ask for the crowd’s instant choice of topics, and proceed with their poetic wranglings.<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%; font-family: "Times New Roman","serif";">This unique way of debating in verse had its roots in the so-called <i style="">duplo</i>. In reality, balagtasan is the expanded and more sophisticated form of the <i style="">duplo</i>. A <i style="">duplero</i> turned <i style="">mambabalagtas </i>has the skill, the cunning, the sharp wit mastered from years of reading the <i style="">corridos </i>and <i style="">duplos </i>of earlier bards, and polished in the usual <i style="">dupluhan </i>held during wakes or intimate gatherings. For added thrills, <i style="">duplos </i>from other towns and barrios were pitted against each other as if they were fighting cocks. <o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%; font-family: "Times New Roman","serif";">But <i style="">duplo </i>is slightly different from the balagtasan that it is shorter, its subjects<o:p></o:p></span></p> Bienvenido A. Ramoshttp://www.blogger.com/profile/16603275983898064797noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-7715163678000374924.post-65415214341388449062009-12-31T22:01:00.000-08:002010-01-03T19:58:33.447-08:00Tatak Bienvenido<a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj_ACLvydG7SQ8ijFAOZQtRkpMfmXIhN5RHYOhHsQMuibbs5W05D4yDgMEKRfeR4RgOC0thkLjL3KOPyC0Ss3W6bB10ErSGC1oDSW5PvWOMn6wi8A9algxzww7w-oU6lz24YGAYtbzJKpmq/s1600-h/P1012696.JPG"><img style="margin: 0px auto 10px; display: block; text-align: center; cursor: pointer; width: 320px; height: 240px;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj_ACLvydG7SQ8ijFAOZQtRkpMfmXIhN5RHYOhHsQMuibbs5W05D4yDgMEKRfeR4RgOC0thkLjL3KOPyC0Ss3W6bB10ErSGC1oDSW5PvWOMn6wi8A9algxzww7w-oU6lz24YGAYtbzJKpmq/s320/P1012696.JPG" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5421649160814599938" border="0" /></a><blockquote><span style="font-family:times new roman;"><span style="font-size:100%;">DALAWANG librong tiyak na ipagmamalaking maging bahagi ng inyong aklatan...<br /><br />AKDA ng kilala at premyadong makata, kuwentista, nobelista, at mamamahayag, naging editor-in-chief ng Liwayway magazine...<br /><br /></span></span><div style="text-align: center;"><span style="font-family:times new roman;"><span style="font-weight: bold;">BIENVENIDO A. RAMOS</span> <span style="font-weight: bold;">+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++</span> <span style="font-weight: bold;"><br />"MAY TIBOK ANG PUSO NG LUPA"</span><br /><span style="font-weight: bold;">__________________________<br /><br /></span></span><a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEga4DGVzR0hMQsPNTstU3Gh0Cxdyg2-SN2MPH2wNCv3BUD5c1f5FZL5dm0Ca1IglkpbYY4eVWeWb25iQPnuZTlH2gkxnV0NapsujNAy6wxk5gUYo5s2F3MkIBqQgKMnwzWwo-ZHyX5L4l_F/s1600-h/P1012691.JPG"><img style="margin: 0px auto 10px; display: block; text-align: center; cursor: pointer; width: 238px; height: 320px;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEga4DGVzR0hMQsPNTstU3Gh0Cxdyg2-SN2MPH2wNCv3BUD5c1f5FZL5dm0Ca1IglkpbYY4eVWeWb25iQPnuZTlH2gkxnV0NapsujNAy6wxk5gUYo5s2F3MkIBqQgKMnwzWwo-ZHyX5L4l_F/s320/P1012691.JPG" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5421651656945333762" border="0" /></a><span style="font-family:times new roman;"><span style="font-weight: bold;">___________________<br /><br /></span></span> Unang gantimpala sa timpalak sa pagsulat ng nobela ng makatulong na itinaguyod ng Samahang Balagtas/Surian ng Wikang Pambansa, 1977. Tumatalakay sa perenial na problema ng pagsasakahan, ang pagsipot ng warlordismo, at iba pang sakit ng lipunan na umiiral hanggang ngayon...<br /><div style="text-align: justify;"><br />---------------------------------------------------------------------------------------<br /><div style="text-align: left;"><div style="text-align: center;"><span style="font-weight: bold;">"ANG BULKAN at iba pang kuwento"</span><br />______________________________________<br /><br /><a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiprxLiAV8t_nPElDacxtADL6nGHf4twAumyWpI4lzAKOTGdqG8QE2hO7XMdjff86V0DcLdxEQNDC7f4aNecdO_lmgyw-ErheBYeww0pABcHEa8TYcowCum_vEpEFAC4kVTMkvb_g-8x9a1/s1600-h/P1012692.JPG"><img style="margin: 0px auto 10px; display: block; text-align: center; cursor: pointer; width: 246px; height: 320px;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiprxLiAV8t_nPElDacxtADL6nGHf4twAumyWpI4lzAKOTGdqG8QE2hO7XMdjff86V0DcLdxEQNDC7f4aNecdO_lmgyw-ErheBYeww0pABcHEa8TYcowCum_vEpEFAC4kVTMkvb_g-8x9a1/s320/P1012692.JPG" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5421653041788571970" border="0" /></a>________________________<br /><br /><div style="text-align: justify;"> Katipunan ng mga piling kuwentong pumapaksa sa kasarian, at matapang na tumatalakay sa marahas na pagbabagong panlipunan--sa aspeto ng moralidad, kultura at katutubong mga kahalagang Pilipino--sa patuloy at mabilis na pag-unlad ng kabihasnan...<br /> Isinalibro ng Ateneo de Manila University Press, ang tagapaglathala ng mga akdang may-uri sa Filipino at Ingles.<br /></div><div style="text-align: justify;"><blockquote><br /><br /></blockquote><br /></div><br /></div><br /></div></div><span style="font-family:times new roman;"></span></div></blockquote><div style="text-align: justify;"><br /></div>Bienvenido A. Ramoshttp://www.blogger.com/profile/16603275983898064797noreply@blogger.com2tag:blogger.com,1999:blog-7715163678000374924.post-30715676240393705432009-06-10T11:32:00.000-07:002009-09-07T02:20:30.872-07:00English poems<meta equiv="Content-Type" content="text/html; charset=utf-8"><meta name="ProgId" content="Word.Document"><meta name="Generator" content="Microsoft Word 11"><meta name="Originator" content="Microsoft Word 11"><link rel="File-List" href="file:///C:%5CDOCUME%7E1%5Cwinxp%5CLOCALS%7E1%5CTemp%5Cmsohtml1%5C01%5Cclip_filelist.xml"><!--[if gte mso 9]><xml> <w:worddocument> <w:view>Normal</w:View> <w:zoom>0</w:Zoom> <w:punctuationkerning/> <w:validateagainstschemas/> <w:saveifxmlinvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid> <w:ignoremixedcontent>false</w:IgnoreMixedContent> <w:alwaysshowplaceholdertext>false</w:AlwaysShowPlaceholderText> <w:compatibility> <w:breakwrappedtables/> <w:snaptogridincell/> <w:wraptextwithpunct/> <w:useasianbreakrules/> <w:dontgrowautofit/> </w:Compatibility> <w:browserlevel>MicrosoftInternetExplorer4</w:BrowserLevel> </w:WordDocument> </xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml> <w:latentstyles deflockedstate="false" latentstylecount="156"> </w:LatentStyles> </xml><![endif]--><style> <!-- /* Style Definitions */ p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal {mso-style-parent:""; margin:0in; margin-bottom:.0001pt; mso-pagination:widow-orphan; font-size:12.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-fareast-font-family:"Times New Roman";} @page Section1 {size:8.5in 11.0in; margin:1.0in 1.25in 1.0in 1.25in; mso-header-margin:.5in; mso-footer-margin:.5in; mso-paper-source:0;} div.Section1 {page:Section1;} --> </style><!--[if gte mso 10]> <style> /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0in 5.4pt 0in 5.4pt; mso-para-margin:0in; mso-para-margin-bottom:.0001pt; mso-pagination:widow-orphan; font-size:10.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ansi-language:#0400; mso-fareast-language:#0400; mso-bidi-language:#0400;} </style> <![endif]--> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><b style=""><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >A BIRD WINGING TO ROOST<o:p></o:p></span></b></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >I looked out to the sea at dusk<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Gazing at the setting sun, <o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >A bit mesmerized by birds that flew<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Westward (like dreams fatigued by long flight)<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >And now winging laboriously to roost.<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" ><o:p> </o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >I winced as I saw the rays grew pale<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >As if they vaporized into clouds<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >To cover the thinning ozone layer—<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Fearlessly hugging the greenhouse gases<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >To defecate the anthroponic scourge of mankind.<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" ><o:p> </o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >The cheeks of the high tide-water have grown haggard,<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >The ocean’s breast has grown ice-cold;<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >The restless waves that wooed the rocks<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Alas! Become tsunamis with deathly hug!<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" ><o:p> </o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >The panorama slowly fades away<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >From the dimming eyes of ancient fear—<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Fear of the imponderables—<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Where stakes that once stood as fish traps<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Are now abandoned crosses in the rushing dusk.<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" ><o:p> </o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >When I gazed once more at the sun a-setting<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >What seemed to shudder, specter of my own shadow;<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Emaciated hands that were once sturdy wings<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >That carried me up to Mt. Parnassus<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >(Where poets pay homage to the gods)<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Now slowly closing, clutching<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >The twilight by its claws.<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" ><o:p> </o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Written on Earth Day, April 2007<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >(Twenty five years after I retired<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >As editor-in-chief<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Of Liwayway magazine)<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" ><o:p> </o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" ><o:p> </o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" ><o:p> </o:p></span></p><p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" ><o:p>
<br /></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" ><o:p> </o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><b style=""><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >IMPRESSIONS AT PARK AND WILDLIFE<o:p></o:p></span></b></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><b style=""><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >ON BONIFACIO DAY, 1974<o:p></o:p></span></b></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><b style=""><span style="line-height: 200%;font-size:14;" ><o:p> </o:p></span></b></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >You arrived unheralded,<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >An uninvited guest at a lunch for two,<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Under wild trees that sway<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >To the nearby cages of crying monkeys<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Lamenting their lost freedom.<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" ><o:p> </o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >I felt your presence<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >In the absence of words—echoed by zephyr<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Murmurring the pains of distant hills<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >That court the nearby lagoon.<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" ><o:p> </o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Are you unwelcome<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >‘cause you disturb the tranquility<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Of my heart recuperating from fresh wound?<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Or you are welcome ‘cause you spur me<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >to make another try—that I may retrieve<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >my lost faith in love sincere?<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" ><o:p> </o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >The lunch for two was consummated,<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >The monkeys are still crying in their cages,<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >The distant hills are still courting the lagoon,<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >And I am still looking for a true love.<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" ><o:p> </o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Phillipine Panorama<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >December 14, 1974<o:p></o:p></span></p> Bienvenido A. Ramoshttp://www.blogger.com/profile/16603275983898064797noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-7715163678000374924.post-529597487331930782009-06-09T07:52:00.000-07:002009-06-09T07:55:08.523-07:00Isang Paanyaya<meta equiv="Content-Type" content="text/html; charset=utf-8"><meta name="ProgId" content="Word.Document"><meta name="Generator" content="Microsoft Word 11"><meta name="Originator" content="Microsoft Word 11"><link rel="File-List" href="file:///C:%5CDOCUME%7E1%5Cwinxp%5CLOCALS%7E1%5CTemp%5Cmsohtml1%5C01%5Cclip_filelist.xml"><!--[if gte mso 9]><xml> <w:worddocument> <w:view>Normal</w:View> <w:zoom>0</w:Zoom> <w:punctuationkerning/> <w:validateagainstschemas/> <w:saveifxmlinvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid> <w:ignoremixedcontent>false</w:IgnoreMixedContent> <w:alwaysshowplaceholdertext>false</w:AlwaysShowPlaceholderText> <w:compatibility> <w:breakwrappedtables/> <w:snaptogridincell/> <w:wraptextwithpunct/> <w:useasianbreakrules/> <w:dontgrowautofit/> </w:Compatibility> <w:browserlevel>MicrosoftInternetExplorer4</w:BrowserLevel> </w:WordDocument> </xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml> <w:latentstyles deflockedstate="false" latentstylecount="156"> </w:LatentStyles> </xml><![endif]--><style> <!-- /* Style Definitions */ p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal {mso-style-parent:""; margin:0in; margin-bottom:.0001pt; mso-pagination:widow-orphan; font-size:12.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-fareast-font-family:"Times New Roman";} @page Section1 {size:8.5in 11.0in; margin:1.0in 1.25in 1.0in 1.25in; mso-header-margin:.5in; mso-footer-margin:.5in; mso-paper-source:0;} div.Section1 {page:Section1;} --> </style><!--[if gte mso 10]> <style> /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0in 5.4pt 0in 5.4pt; mso-para-margin:0in; mso-para-margin-bottom:.0001pt; mso-pagination:widow-orphan; font-size:10.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ansi-language:#0400; mso-fareast-language:#0400; mso-bidi-language:#0400;} </style> <![endif]--> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 200%; font-weight: bold;"><span style="line-height: 200%;font-size:100%;" >BIENVENIDO A. RAMOS<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 200%; font-weight: bold;"><span style="line-height: 200%;font-size:100%;" >Poet, fictionist, novelist,<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 200%; font-weight: bold;"><span style="line-height: 200%;font-size:100%;" >Essayist, playwright, scriptwriter,<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:100%;" ><span style="font-weight: bold;">Journalist, editor</span><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:100%;" ><o:p> </o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:100%;" ><span style=""> </span>
<br /></span></p><p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; text-align: justify;"><span style="line-height: 200%;font-size:100%;" > Nagretiro ako (optional) bilang editor-in-chief ng magasing Liwayway, na pinaglingkuran ko na bilang kagawad ng pamatnugutan, naging literary editor hanggang sa maging punong patnugot noong 1978 at hanggang sa mamahinga bunga ng isang karamdaman noong 1982.<o:p></o:p></span></p><div style="text-align: justify;"> </div><p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; text-align: justify;"><span style="line-height: 200%;font-size:100%;" ><span style=""> </span>Nalahukan ko na ang lahat halos ng timpalak sa pagsulat—ng tula, maikling kuwento, dula, nobela, komiks, balagtasan, sanaysay, artikulo, at nanalo na ako sa lahat ng timpalak na ito. Sa ibang salita—sa loob ng 40 taon ay nagsulat ako, naging editor, translator, scriptwriter, speechwriter, playwright, at iba pa.<o:p></o:p></span></p><div style="text-align: justify;"> </div><p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; text-align: justify;"><span style="line-height: 200%;font-size:100%;" ><span style=""> </span>Ngayon ay malaya akong makata, manunulat at peryodista. At nag-aanyaya ako sa mga kapwa Pilipino at maging mga dayuhan, na magpasulat sila sa akin—sa wikang Pilipino o Tagalog—ng kanilang talambuhay (biography), kasaysayan ng pag-ibig, (love story) pakikipagsapalaran (adventure) lathalain—tungkol sa kalikasan (nature), kapaligiran (environment), global warming, kulturang Pilipino o kulturang dayuhan, o ano mang gusto nilang ipasulat—sa rima o prosa—sa akin.<o:p></o:p></span></p><div style="text-align: justify;"> </div><div style="text-align: justify;"> </div><p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; text-align: justify;"><span style="line-height: 200%;font-size:100%;" ><span style=""> </span>Inuulit ko, sa wikang Pilipino ko susulatin ang ano mang gustong ipasulat sa akin ng sino mang tutugon sa paanyaya kong ito.<o:p></o:p></span></p><p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; text-align: center;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" ><span style="font-size:100%;"> </span><span style="font-size:100%;">Narito ang aking blog spot: www.bienramos.blogspot.com</span><o:p></o:p></span></p> Bienvenido A. Ramoshttp://www.blogger.com/profile/16603275983898064797noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7715163678000374924.post-74608041593243801822009-06-04T06:02:00.000-07:002009-06-04T06:07:05.108-07:00BALAGTASAN<meta equiv="Content-Type" content="text/html; charset=utf-8"><meta name="ProgId" content="Word.Document"><meta name="Generator" content="Microsoft Word 11"><meta name="Originator" content="Microsoft Word 11"><link rel="File-List" href="file:///C:%5CDOCUME%7E1%5Cwinxp%5CLOCALS%7E1%5CTemp%5Cmsohtml1%5C01%5Cclip_filelist.xml"><!--[if gte mso 9]><xml> <w:worddocument> <w:view>Normal</w:View> <w:zoom>0</w:Zoom> <w:punctuationkerning/> <w:validateagainstschemas/> <w:saveifxmlinvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid> <w:ignoremixedcontent>false</w:IgnoreMixedContent> <w:alwaysshowplaceholdertext>false</w:AlwaysShowPlaceholderText> <w:compatibility> <w:breakwrappedtables/> <w:snaptogridincell/> <w:wraptextwithpunct/> <w:useasianbreakrules/> <w:dontgrowautofit/> </w:Compatibility> <w:browserlevel>MicrosoftInternetExplorer4</w:BrowserLevel> </w:WordDocument> </xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml> <w:latentstyles deflockedstate="false" latentstylecount="156"> </w:LatentStyles> </xml><![endif]--><style> <!-- /* Style Definitions */ p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal {mso-style-parent:""; margin:0in; margin-bottom:.0001pt; mso-pagination:widow-orphan; font-size:12.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-fareast-font-family:"Times New Roman";} @page Section1 {size:8.5in 11.0in; margin:1.0in 1.25in 1.0in 1.25in; mso-header-margin:.5in; mso-footer-margin:.5in; mso-paper-source:0;} div.Section1 {page:Section1;} --> </style><!--[if gte mso 10]> <style> /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0in 5.4pt 0in 5.4pt; mso-para-margin:0in; mso-para-margin-bottom:.0001pt; mso-pagination:widow-orphan; font-size:10.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ansi-language:#0400; mso-fareast-language:#0400; mso-bidi-language:#0400;} </style> <![endif]--> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><u><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">BALAGTASAN<o:p></o:p></span></u></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Sinulat ni BIENVENIDO A. RAMOS<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: center; line-height: 200%;" align="center"><b style=""><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">SINO ANG HIGIT NA TUMUTUGON SA MGA KATANGIAN NG KADALAGAHANG TAGA-MALOLOS NA SINULATAN NI DR.<span style=""> </span>RIZAL:</span></b><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: center; line-height: 200%;" align="center"><b style=""><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">ANG DALAGA KAHAPON O ANG DALAGA NGAYON?<o:p></o:p></span></b></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: center; line-height: 200%;" align="center"><b style=""><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;"><o:p> </o:p></span></b></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: center; line-height: 200%;" align="center"><b style=""><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">LAKANDIWA</span></b><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 1in; text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Ang paksa ng Balagtasa’y mahalagang-mahalaga<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 1in; text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Pagkat ito’y kaugnay ng kasaysayan at kultura;<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 1in; text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Tinangay na ng lumipas ang ugaling Maria Clara,<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 1in; text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Na ang yumi’t kahinhina’y kapurihan ng dalaga;<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 1in; text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Panahon na ng computer, modernong teknolohiya,<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 1in; text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Marami na ang nagbago sa pag-unlad nitong siyensiya;<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 1in; text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Sa liham ni Dr. Rizal ay sinasabing isa-isa<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 1in; text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Katangiang nararapat sa babaing Pilipina.<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 1in; text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;"><o:p> </o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 1in; text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Ani Rizal, ang Babae’y hindi dapat nakayukod<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 1in; text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">At sa balang iniatas sa kanya ay sumusunod;<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 1in; text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Mabait man ang babae at mababa iyang loob<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 1in; text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Ay dapat na may tapang din na labanan ang balakyot;<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 1in; text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Ang babae, bilang ina’y makalinga’t mapagkupkop<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 1in; text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Pero di kunsintidora sa asal at gawang buktot;<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 1in; text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Ang babae pag iyakin at ang puso ay malambot<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 1in; text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Siya’y inang magsisilang ng suwail o busabos.<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 1in; text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;"><o:p> </o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 1in; text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Ang paksa ng balagtasan-pagkatapos maihayag<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 1in; text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Kapagdaka’y may umayon at mayroong sumalungat;<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 1in; text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Ang DALAGA KAHAPON daw ang talagang nararapat<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 1in; text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Na umangkin ng papuring kay Rizal na isinulat;<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 1in; text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Ngunit ang BABAE NGAYON ay tumutol na kaagad;<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 1in; text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Ang huwarang katangian sila raw ang nag-iingat;<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 1in; text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Ang paksa ng pagtatalo upang ganap na malutas<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 1in; text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Pakinggan ang bawat panig-sa katwirang ilalahad.<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 200%;"><b style=""><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">UNANG TINDIG:<o:p></o:p></span></b></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 1in; text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Ang “Sulat” ba ay kailan ginawa ni Dr. Rizal?<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 1in; text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Sa payo ng Bulakenyong si Gat Marcelo del Pilar?<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 1in; text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Mahalaga ang panahon, makata kong kaibigan,<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 1in; text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Ang dalaga ng Malolos KAHAPON ang sinulatan—<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 1in; text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Panahon pa ng Kastila-nang gawin ang tanging LIHAM<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 1in; text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Na papuri sa dalagang mayumi ma’y matatapang!<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 1in; text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Samakatuwid, ang babae nang panahon pang nagdaan<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 1in; text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Ang pinuri, di babae ngayo’t pangkasalukuyan?<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 1in; text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;"><o:p> </o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 1in; text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Sa panahong itong bansa ay sikil at nasasakop<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 1in; text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Ng Espanya, ang babae’y tahimik, mababang-loob;<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 1in; text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Sila’y dangal ng magulang, sa tahana’y tagasinop;<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 1in; text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Ang dalaga’y mayuyumi kung manamit at kumilos;<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 1in; text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Hindi sila ang teenager na bata pa’y haliparot;<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 1in; text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Di pa man nililigawan ay oo na yaong sagot;<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 1in; text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Kaya naman ang babae noo’y hindi binabastos—<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 1in; text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Sa bahay mo liligawan at hindi sa tabing-bakod!<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 1in; text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;"><o:p> </o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 1in; text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Kasaysayan ang nagsabing ang kababaihan kahapon<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 1in; text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Ang may mga katangiang sa “SULAT” ay tinutukoy;<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 1in; text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Mayuyumi, mababait, masisipag, mahinahon;<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 1in; text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Sa dusa man at panganib ay kabiyak na katulong;<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 1in; text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Ilang lang ang halimbawang babanggitin dito ngayon:<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 1in; text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Gabriela Silang, Tandang Sora, Gregoria de Jesus at Trinidad Tecson;<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 1in; text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Sila’y hindi nagbantulot maghimagsik at tumutol—<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 1in; text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Alang-alang sa paglaya’y di natakot maparool!<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;"><o:p> </o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 200%;"><b style=""><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">UNANG TUGON:<o:p></o:p></span></b></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 0.5in; text-align: justify; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Masyado kang atrasado, kaibigang Kabalagtas—<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 0.5in; text-align: justify; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Babae mong sinasabi’y bahagi na ng lumipas;<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 0.5in; text-align: justify; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Ngayo’y iba ang Panahon, ang kulturang inaamag<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 0.5in; text-align: justify; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Pag ngayon mo iginiit, sumulong man ay makupad;<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 0.5in; text-align: justify; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Kailangan natin ngayon ay babaeng hindi duwag<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 0.5in; text-align: justify; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Maghanap ng kapalaran kahit sa ibayong-dagat;<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 0.5in; text-align: justify; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Iyang yumi, kabaitan ay hindi nararapat<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 0.5in; text-align: justify; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Na taglayin, kung hangarin ng babae ang umunlad.<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 0.5in; text-align: justify; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;"><o:p> </o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 0.5in; text-align: justify; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Iyang mga binanggit mong Babae ng Himagsikan,<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 0.5in; text-align: justify; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Mabibilang sa daliri, Makata kong kaibigan;<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 0.5in; text-align: justify; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Baka ngayon ang babae ay higit na matatapang—<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 0.5in; text-align: justify; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Sa pagtulong sa pamilya, sila’y nangingibang-lugar,<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 0.5in; text-align: justify; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Ang asawa’t maliliit na anak ay iniiwan,<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 0.5in; text-align: justify; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Nagtitiis, sinusuong ang panganib, kamatayan<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 0.5in; text-align: justify; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Upang ang kanyang pamilya’y mapaginhawa ang buhay!<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 0.5in; text-align: justify; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">At sila’y makatulong din sa pag-unlad nitong Bayan!<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 0.5in; text-align: justify; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;"><o:p> </o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 0.5in; text-align: justify; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Sa “sulat” ni Dr. Rizal, maliwanag na natitik<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 0.5in; text-align: justify; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Ang pinuring katangian ng babaeng mapang-akit;<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 0.5in; text-align: justify; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Hindi ito ang babaeng mayumi nga at mabait,<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 0.5in; text-align: justify; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Madasalin, ang tiisi’y binabata nang tahimik;<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 0.5in; text-align: justify; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Kailangan sa babae’y matalino’t nag-iisip,<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 0.5in; text-align: justify; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Na kapag nasa katwiran, karapata’y igigiit!<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 0.5in; text-align: justify; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Kagaya ng isang bulkang pag natipon na ang init<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 0.5in; text-align: justify; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Ay sasabog-magbubuga ng bato, lahar at putik!<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;"><o:p> </o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 200%;"><b style=""><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">IKALAWANG TINDIG:<o:p></o:p></span></b></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 0.5in; text-align: justify; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Atrasado ba, wika mo, ang babae noong araw?<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 0.5in; text-align: justify; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Dahil sila’y mayuyumi’t ang kilos ay di magaslaw?<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 0.5in; text-align: justify; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Ano ba ang iyong gusto? Magbilad na ng katawan?<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 0.5in; text-align: justify; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">At kung baga sa bulaklak, buko’y lagas na sa tangkay!<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 0.5in; text-align: justify; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Ang babae ng Kahapo’y maingat sa kanyang dangal—<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 0.5in; text-align: justify; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Kabalagtas, ang ganyan ba’y masasabing kapintasan?<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 0.5in; text-align: justify; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Hindi sila ang babaeng laging laman ng lansangan,<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 0.5in; text-align: justify; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">At mahilig mag-aksaya ng panahon sa sosyalan!<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 0.5in; text-align: justify; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;"><o:p> </o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 0.5in; text-align: justify; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Kaya naman noong araw ang respeto nati’y lubos <o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 0.5in; text-align: justify; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Sa dalagang Pilipinang sa daigdig ay natampok;<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 0.5in; text-align: justify; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Si Rizal nga ay sumulat sa Dalaga ng Malolos<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 0.5in; text-align: justify; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Na kay Gobernador Weyler sama-samang nagsidulog<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 0.5in; text-align: justify; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Hiniling na magtatag ng paaralan na pampook;<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 0.5in; text-align: justify; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Sa kanila, Edukasyon ang sandata na panlagot<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 0.5in; text-align: justify; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Sa gapos ng kamangmangan, at dustang pagkabusabos!<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 0.5in; text-align: justify; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Sa kamay ng mapanikil at dayuhang mananakop!<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;"><o:p> </o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 200%;"><b style=""><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">IKALAWANG TUGON:<o:p></o:p></span></b></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 0.5in; text-align: justify; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Ang “sulat” ni Dr. Rizal—kung iyo lang lilimiin,<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 0.5in; text-align: justify; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Marangal na Katalo ko, ay kakampi ka sa akin;<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 0.5in; text-align: justify; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Ang babaeng makabago ang talagang nag-aangkin<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 0.5in; text-align: justify; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Ng <u>attributes</u> sa “Sulat” ng Pambansang Bayani natin;<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 0.5in; text-align: justify; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Babaeng lista, marunong, hindi kimi’t mahiyain,<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 0.5in; text-align: justify; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Na tama nang sa tahanan ay maglaba at magsaing;<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 0.5in; text-align: justify; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Ngayon lahat ng laranga’y pinasok na’t papasukin<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 0.5in; text-align: justify; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Ng babaeng ang marami’y sumikat na mga lider.<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 0.5in; text-align: justify; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;"><o:p> </o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 0.5in; text-align: justify; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Walang babaeng sundalo noong araw, Kabalagtas,<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 0.5in; text-align: justify; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Walang pulis na babae o kaya’y security guard;<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 0.5in; text-align: justify; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Noong araw, ang babae ay anak lamang<span style=""> </span>ng anak,<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 0.5in; text-align: justify; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Sila’y takot na lumayo’t ang pamilya’y mapaunlad;<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 0.5in; text-align: justify; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Pero ngayon, ang babae kahit harangan ng sibat<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 0.5in; text-align: justify; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Ay hindi mo mapipigil kahit na magtawid-dagat,<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 0.5in; text-align: justify; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Baon nila ang hangaring mahango sa paghihirap<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 0.5in; text-align: justify; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Ang pamilya—kahit na nga buhay nila’y mapahamak!<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;"><o:p> </o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 200%;"><b style=""><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">IKATLONG TINDIG:<o:p></o:p></span></b></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 0.5in; text-align: justify; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Tumpak lang ang sinabi mo, napahamak ang marami<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 0.5in; text-align: justify; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Ng dalagang makabago’t kinampihan mong babae;<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 0.5in; text-align: justify; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Sa hangad na magsikita nang biglaan at malaki,<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 0.5in; text-align: justify; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Nagbenta na ng katawan, ng karangalan at puri;<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 0.5in; text-align: justify; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Kaya ngayon basta Pinay, propesyonal na’t disente<span style=""> </span><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 0.5in; text-align: justify; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Ang tarato at tingin ng dayuhan ay mga prosti!<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 0.5in; text-align: justify; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">At sa Hapon, ang tawag sa Pina’y ngayo’y “Japayuki”—<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 0.5in; text-align: justify; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Kahulugan ay mababa ang lipad na KALAPATI!<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;"><o:p> </o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 200%;"><b style=""><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;"><o:p> </o:p></span></b></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 200%;"><b style=""><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">IKATLONG TUGON:<o:p></o:p></span></b></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;"><span style=""> </span>Sarili mong kababayan ay ikaw ang lumalait,<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;"><span style=""> </span>Mahiya ka, kabalagtas, ang dumi ng iyong isip:<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 0.5in; text-align: justify; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Hindi nila kasalanan na sa bansa ay umalis<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 0.5in; text-align: justify; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Nang mahango ang pamilya sa dusa at pagtitiis;<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 0.5in; text-align: justify; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Kung sila ay mapahamak, ang sisihin nating higit<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 0.5in; text-align: justify; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Ay ang mga lider nating sa goberno’y umuugit;<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 0.5in; text-align: justify; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Siyang sanhi kung bakit ang ating bansa’y nasa krisis <o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 0.5in; text-align: justify; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">At ang ating Inang Baya’y kinukutya ng daigdig!<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 0.5in; text-align: justify; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;"><o:p> </o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 200%;"><b style=""><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">HULING TINDIG:<o:p></o:p></span></b></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;"><span style=""> </span>Ang babae ng kahapo’y karangalan nitong bansa,<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;"><span style=""> </span>Pati na mga dayuhan sa kanila’y humahanga;<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;"><span style=""> </span>Sa tungkulin sa asawa’t sa anak ay di pabaya,<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;"><span style=""> </span>Hindi sila ang babaeng makabago’t alisaga!<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;"><o:p> </o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 200%;"><b style=""><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">HULING TUGON:<o:p></o:p></span></b></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;"><span style=""> </span>Ang babae’y hindi dapat na magkulong sa tahanan,<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 0.5in; text-align: justify; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Maging asawa at inang walang silbi habang buhay:<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 0.5in; text-align: justify; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Kabalagtas, ang lalaki at babae’y magkatuwang—<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 0.5in; text-align: justify; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Kung gusto mong ang mabigat na problema’y mapagaan.<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 0.5in; text-align: justify; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;"><o:p> </o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 200%;"><b style=""><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">HULING TINDIG!<o:p></o:p></span></b></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;"><span style=""> </span>Magaan ba ang gawaing maging INA at KABIYAK?<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 0.5in; text-align: justify; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Aba, maghunos dili ka, marangal kong Kabalagtas!<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 0.5in; text-align: justify; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Ang panig mo—ay<span style=""> </span>BABAENG di ko naman nilalahat,<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 0.5in; text-align: justify; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Mahilig lang sa sosyalan, sa tahanan nama’y tamad.<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;"><o:p> </o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 200%;"><b style=""><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">HULING TUGON?<o:p></o:p></span></b></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;"><span style=""> </span>Tamad pala! Paano mo masasabi na tamad nga<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;"><span style=""> </span>Ang babaeng—kumita lang—kahit ano’y ginagawa?<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;"><span style=""> </span>Nag—aabroad, pumapasok na caregiver o alila,<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;"><span style=""> </span>Kumita lang, at mahango ang pamilya sa dalita?<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;"><o:p> </o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: center; line-height: 200%;" align="center"><b style=""><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">LAKANDIWA<o:p></o:p></span></b></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;"><span style=""> </span><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 1in; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Pasintabi, mararangal na makatang nagtatagis,<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;"><span style=""> </span>Pipigilin ko na kayo, bago kayo magkagalit!<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;"><span style=""> </span>Pagkatapos mailahad ang buti ng bawat panig<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;"><span style=""> </span>Walang itulak-kabigin sa lohika at matuwid.<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;"><o:p> </o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;"><span style=""> </span>Ang paghatol upang maging pantay at makatarungan<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 0.5in; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Ay hayaang ang magsuri ay Lupon ng Inampalan;<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 0.5in; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Ang kanilang pagpapasya ay marapat na igalang—<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 0.5in; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;">Yao’y pinal at pangwakas, at hindi matututulan!<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 2in; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;"><span style=""> </span>(wakas)<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 0.5in; text-align: justify; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;"><o:p> </o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 0.5in; text-align: justify; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;"><o:p> </o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 0.5in; text-align: justify; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;"><o:p> </o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: center; line-height: 200%;" align="center"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;"><o:p> </o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 200%;"><b style=""><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;"><o:p> </o:p></span></b></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 1in; text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;"><o:p> </o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-left: 1in; text-align: justify; line-height: 200%;"><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%;"><o:p> </o:p></span></p> Bienvenido A. Ramoshttp://www.blogger.com/profile/16603275983898064797noreply@blogger.com4tag:blogger.com,1999:blog-7715163678000374924.post-31348423431570121842009-05-25T09:06:00.000-07:002009-05-25T09:10:05.522-07:00Mga Likhang Tula II<div style="text-align: center;"><meta equiv="Content-Type" content="text/html; charset=utf-8"><meta name="ProgId" content="Word.Document"><meta name="Generator" content="Microsoft Word 11"><meta name="Originator" content="Microsoft Word 11"><link rel="File-List" href="file:///C:%5CDOCUME%7E1%5Cwinxp%5CLOCALS%7E1%5CTemp%5Cmsohtml1%5C01%5Cclip_filelist.xml"><!--[if gte mso 9]><xml> <w:worddocument> <w:view>Normal</w:View> <w:zoom>0</w:Zoom> <w:punctuationkerning/> <w:validateagainstschemas/> <w:saveifxmlinvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid> <w:ignoremixedcontent>false</w:IgnoreMixedContent> <w:alwaysshowplaceholdertext>false</w:AlwaysShowPlaceholderText> <w:compatibility> <w:breakwrappedtables/> <w:snaptogridincell/> <w:wraptextwithpunct/> <w:useasianbreakrules/> <w:dontgrowautofit/> </w:Compatibility> <w:browserlevel>MicrosoftInternetExplorer4</w:BrowserLevel> </w:WordDocument> </xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml> <w:latentstyles deflockedstate="false" latentstylecount="156"> </w:LatentStyles> </xml><![endif]--><style> <!-- /* Style Definitions */ p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal {mso-style-parent:""; margin:0in; margin-bottom:.0001pt; mso-pagination:widow-orphan; font-size:12.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-fareast-font-family:"Times New Roman";} @page Section1 {size:8.5in 11.0in; margin:1.0in 1.25in 1.0in 1.25in; mso-header-margin:.5in; mso-footer-margin:.5in; mso-paper-source:0;} div.Section1 {page:Section1;} --> </style><!--[if gte mso 10]> <style> /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0in 5.4pt 0in 5.4pt; mso-para-margin:0in; mso-para-margin-bottom:.0001pt; mso-pagination:widow-orphan; font-size:10.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ansi-language:#0400; mso-fareast-language:#0400; mso-bidi-language:#0400;} </style> <![endif]--> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><b style=""><u><span style="line-height: 200%;font-size:14;" ><span style="color: rgb(204, 0, 0);font-size:180%;" >TERORISTA<span style=""> </span></span><o:p></o:p></span></u></b></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Hinahanap kita hindi sa dilim,<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >o sa gulapay na kahirapan,<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >o sa nakalahad na palad<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >ng hungkag na sikmura ng alas-dose,<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >sa orasan na naubusan ng baterya—<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >kaya bombang hindi pumutok<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >ngunit naghasik din ng takot<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >na walang mukha at walang anino<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >sa kawalan ng liwanag.<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" ><o:p> </o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Hinahanap kita—hindi sa tagpi-tagping <o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >yero, na itinakip sa kalansay<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >ng barungbarong, na walang silid<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >na sukat pagkanlungan<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >ng gutom ng sikmura at laman—<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" ><o:p> </o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >na magdaragdag ng pamilyang gutom na bibig,<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >at milyong naghahalungkat sa basurahan,<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >naghahanap kahit ng kapirasong langit<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >sa impiyerno. <o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" ><o:p> </o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Kilala na kita, at hindi ka makapagtatago<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >sa heavily-tinted na Mercedes,<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >o mamahaling terno na nagkakanlong ng puso<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >mong uwak, ng buwitre mong sikmura,<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >ng lintang-dugo mo—na siyang naghahasik<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >ng lagim sa mundo—<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >sa pagbubunsod mo ng kultura ng pagsasamantala<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >ng malalaki sa maliliit, ng malalakas<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >sa mahihina—<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >sa walang anyo, walang mukhang pananakot<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >sa ngalan ng materyalismo<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >at pagkakapatirang pandaigdig.<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" ><o:p> </o:p></span></p><p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><meta equiv="Content-Type" content="text/html; charset=utf-8"><meta name="ProgId" content="Word.Document"><meta name="Generator" content="Microsoft Word 11"><meta name="Originator" content="Microsoft Word 11"><link rel="File-List" href="file:///C:%5CDOCUME%7E1%5Cwinxp%5CLOCALS%7E1%5CTemp%5Cmsohtml1%5C01%5Cclip_filelist.xml"><!--[if gte mso 9]><xml> <w:worddocument> <w:view>Normal</w:View> <w:zoom>0</w:Zoom> <w:punctuationkerning/> <w:validateagainstschemas/> <w:saveifxmlinvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid> <w:ignoremixedcontent>false</w:IgnoreMixedContent> <w:alwaysshowplaceholdertext>false</w:AlwaysShowPlaceholderText> <w:compatibility> <w:breakwrappedtables/> <w:snaptogridincell/> <w:wraptextwithpunct/> <w:useasianbreakrules/> <w:dontgrowautofit/> </w:Compatibility> <w:browserlevel>MicrosoftInternetExplorer4</w:BrowserLevel> </w:WordDocument> </xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml> <w:latentstyles deflockedstate="false" latentstylecount="156"> </w:LatentStyles> </xml><![endif]--><style> <!-- /* Style Definitions */ p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal {mso-style-parent:""; margin:0in; margin-bottom:.0001pt; mso-pagination:widow-orphan; font-size:12.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-fareast-font-family:"Times New Roman";} @page Section1 {size:8.5in 11.0in; margin:1.0in 1.25in 1.0in 1.25in; mso-header-margin:.5in; mso-footer-margin:.5in; mso-paper-source:0;} div.Section1 {page:Section1;} --> </style><!--[if gte mso 10]> <style> /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0in 5.4pt 0in 5.4pt; mso-para-margin:0in; mso-para-margin-bottom:.0001pt; mso-pagination:widow-orphan; font-size:10.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ansi-language:#0400; mso-fareast-language:#0400; mso-bidi-language:#0400;} </style> <![endif]--> </p><p class="MsoNormal" style="text-align: center; line-height: 200%;" align="center"><b style=""><u><span style="line-height: 200%;font-size:14;" ><span style="color: rgb(204, 0, 0);font-size:180%;" >TATLONG AHENTE NI APOKALIPSIS</span><o:p></o:p></span></u></b></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: center; line-height: 200%;" align="center"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Polusyon:<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: center; line-height: 200%;" align="center"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Singa ng tambutso<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: center; line-height: 200%;" align="center"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Ng nasisipong industriyalisasyon<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: center; line-height: 200%;" align="center"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Na pinainom ng gasolinang may tingga,<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: center; line-height: 200%;" align="center"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >At isinuka<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: center; line-height: 200%;" align="center"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Ng mga pabrika<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: center; line-height: 200%;" align="center"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Na malakas sa gobyerno<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: center; line-height: 200%;" align="center"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Kaya di maipasara<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: center; line-height: 200%;" align="center"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" ><o:p> </o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: center; line-height: 200%;" align="center"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Bawal na Droga:<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: center; line-height: 200%;" align="center"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Sinisinghot<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: center; line-height: 200%;" align="center"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Ng gustong makalimot<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: center; line-height: 200%;" align="center"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Sa mga problemang walang mukha,<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: center; line-height: 200%;" align="center"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Itinuturok<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: center; line-height: 200%;" align="center"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Sa lubog na ugat<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: center; line-height: 200%;" align="center"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Ng mga sibol ng halamang<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: center; line-height: 200%;" align="center"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >magiging damo sa kagubatan ng lunsod.<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: center; line-height: 200%;" align="center"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" ><o:p> </o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: center; line-height: 200%;" align="center"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Acquired Immune Deficiency Syndrome:<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: center; line-height: 200%;" align="center"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Paghahanap ng langit<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: center; line-height: 200%;" align="center"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Sa apoy ng impiyerno, na nagpapasulak<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: center; line-height: 200%;" align="center"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Sa libido ng patriarkang kultura<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: center; line-height: 200%;" align="center"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" ><o:p> </o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: center; line-height: 200%;" align="center"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Palihim, maingat ang pagsalakay <o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: center; line-height: 200%;" align="center"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Ng tatlong ahente ni Apokalipsis<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: center; line-height: 200%;" align="center"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Walang kalatis na nakapasok<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: center; line-height: 200%;" align="center"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Sa isang kutang bukas ang mga pintuan.</span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: center; line-height: 200%;" align="center">
<br /></p><p class="MsoNormal" style="text-align: center; line-height: 200%;" align="center"><meta equiv="Content-Type" content="text/html; charset=utf-8"><meta name="ProgId" content="Word.Document"><meta name="Generator" content="Microsoft Word 11"><meta name="Originator" content="Microsoft Word 11"><link rel="File-List" href="file:///C:%5CDOCUME%7E1%5Cwinxp%5CLOCALS%7E1%5CTemp%5Cmsohtml1%5C01%5Cclip_filelist.xml"><!--[if gte mso 9]><xml> <w:worddocument> <w:view>Normal</w:View> <w:zoom>0</w:Zoom> <w:punctuationkerning/> <w:validateagainstschemas/> <w:saveifxmlinvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid> <w:ignoremixedcontent>false</w:IgnoreMixedContent> <w:alwaysshowplaceholdertext>false</w:AlwaysShowPlaceholderText> <w:compatibility> <w:breakwrappedtables/> <w:snaptogridincell/> <w:wraptextwithpunct/> <w:useasianbreakrules/> <w:dontgrowautofit/> </w:Compatibility> <w:browserlevel>MicrosoftInternetExplorer4</w:BrowserLevel> </w:WordDocument> </xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml> <w:latentstyles deflockedstate="false" latentstylecount="156"> </w:LatentStyles> </xml><![endif]--><style> <!-- /* Style Definitions */ p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal {mso-style-parent:""; margin:0in; margin-bottom:.0001pt; mso-pagination:widow-orphan; font-size:12.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-fareast-font-family:"Times New Roman";} @page Section1 {size:8.5in 11.0in; margin:1.0in 1.25in 1.0in 1.25in; mso-header-margin:.5in; mso-footer-margin:.5in; mso-paper-source:0;} div.Section1 {page:Section1;} --> </style><!--[if gte mso 10]> <style> /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0in 5.4pt 0in 5.4pt; mso-para-margin:0in; mso-para-margin-bottom:.0001pt; mso-pagination:widow-orphan; font-size:10.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ansi-language:#0400; mso-fareast-language:#0400; mso-bidi-language:#0400;} </style> <![endif]--> </p><p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><b style=""><u><span style="line-height: 200%;font-size:14;" ><span style="color: rgb(255, 0, 0);font-size:180%;" >DELUSYON</span><o:p></o:p></span></u></b></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" ><o:p> </o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Bagong konsepto ng “pagkamakabayan”<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Ay buksan ang bansa sa mga dayuhan;<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Ang “globalization” gawing patakaran—<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Upang ang pag-unlad madaling makamtan;<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Sariling interes huwag protektahan;<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Ang nasyonalismo’y isang kahangalan?<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" ><o:p> </o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Pumaimbulog ka—kahit munting pipit<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >At galugarin mo iyang himpapawid;<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Sa lawi’t agila’t ibang mandaragit<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Ay makilipa’d ka’t—ang munti mong bagwis<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Sa pag-imbulog mo’y palakasing pilit<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Upang maabot mo ang ilusyong langit.<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" ><o:p> </o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Huwag kang titigil sa iyong paglipad<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Kahit na hapo na ang munti mong pakpak,<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Pilit mong abutin ang langit na hangad<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Na naging obsesyon ng sira mong utak!<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Karangalan mo rin (hangal mang matawag)<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Na sa sarili mo’y ikaw ang nagwasak!<o:p></o:p></span></p><p></p><p class="MsoNormal" style="text-align: center; line-height: 200%;" align="center">
<br /><meta equiv="Content-Type" content="text/html; charset=utf-8"><meta name="ProgId" content="Word.Document"><meta name="Generator" content="Microsoft Word 11"><meta name="Originator" content="Microsoft Word 11"><link rel="File-List" href="file:///C:%5CDOCUME%7E1%5Cwinxp%5CLOCALS%7E1%5CTemp%5Cmsohtml1%5C01%5Cclip_filelist.xml"><!--[if gte mso 9]><xml> <w:worddocument> <w:view>Normal</w:View> <w:zoom>0</w:Zoom> <w:punctuationkerning/> <w:validateagainstschemas/> <w:saveifxmlinvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid> <w:ignoremixedcontent>false</w:IgnoreMixedContent> <w:alwaysshowplaceholdertext>false</w:AlwaysShowPlaceholderText> <w:compatibility> <w:breakwrappedtables/> <w:snaptogridincell/> <w:wraptextwithpunct/> <w:useasianbreakrules/> <w:dontgrowautofit/> </w:Compatibility> <w:browserlevel>MicrosoftInternetExplorer4</w:BrowserLevel> </w:WordDocument> </xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml> <w:latentstyles deflockedstate="false" latentstylecount="156"> </w:LatentStyles> </xml><![endif]--><style> <!-- /* Style Definitions */ p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal {mso-style-parent:""; margin:0in; margin-bottom:.0001pt; mso-pagination:widow-orphan; font-size:12.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-fareast-font-family:"Times New Roman";} @page Section1 {size:8.5in 11.0in; margin:1.0in 1.25in 1.0in 1.25in; mso-header-margin:.5in; mso-footer-margin:.5in; mso-paper-source:0;} div.Section1 {page:Section1;} --> </style><!--[if gte mso 10]> <style> /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0in 5.4pt 0in 5.4pt; mso-para-margin:0in; mso-para-margin-bottom:.0001pt; mso-pagination:widow-orphan; font-size:10.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ansi-language:#0400; mso-fareast-language:#0400; mso-bidi-language:#0400;} </style> <![endif]--> </p><p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><b style=""><u><span style="line-height: 200%;font-size:14;" ><span style="color: rgb(204, 0, 0);font-size:180%;" >HUWAG MO NANG SAGUTIN ANG TANONG</span><o:p></o:p></span></u></b></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" ><span style=""> </span><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Ito ba ang Edeng dinalit sa huling sandali ni Rizal?<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Ito ba ang “Pag-ibig” ni Bonifacio—na higit sa lahat?<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Ito ba ang Lupang bantulot lisanin ni M. H. del Pilar—<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >ipinaglaban (kahit mamulubi) sa “La Solidaridad”?<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" ><span style=""> </span>Sa Dakilang Lumpo’y ito ba ang lakas na nagsilbing saklay?<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Siyang huling sinta ni Heneral Goyo sa may Pasong Tirad?<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Ito ba ang Liping sa may limang siglong sakop ng dayuhan,<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Nakapanatiling may sariling kultura at identidad?<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Kung ito ang lahing ang paglaya’y tinubos ng dugo’t buhay,<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >kung ito ang Lupa na ayon kay Rizal ay Edeng marilag,<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Bakit tayo pa ang dumudungis sa sariling puri’t dangal?<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Sa kalikasan at sa kapaligira’y siyang nagwawasak?<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Totoo nga kaya ang paniniwalang—tayo’y Lahing HANGAL?<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >At nakararami sa umano’y lider ang may asal-Judas? <o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" ><o:p> </o:p></span></p><p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><meta equiv="Content-Type" content="text/html; charset=utf-8"><meta name="ProgId" content="Word.Document"><meta name="Generator" content="Microsoft Word 11"><meta name="Originator" content="Microsoft Word 11"><link rel="File-List" href="file:///C:%5CDOCUME%7E1%5Cwinxp%5CLOCALS%7E1%5CTemp%5Cmsohtml1%5C01%5Cclip_filelist.xml"><!--[if gte mso 9]><xml> <w:worddocument> <w:view>Normal</w:View> <w:zoom>0</w:Zoom> <w:punctuationkerning/> <w:validateagainstschemas/> <w:saveifxmlinvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid> <w:ignoremixedcontent>false</w:IgnoreMixedContent> <w:alwaysshowplaceholdertext>false</w:AlwaysShowPlaceholderText> <w:compatibility> <w:breakwrappedtables/> <w:snaptogridincell/> <w:wraptextwithpunct/> <w:useasianbreakrules/> <w:dontgrowautofit/> </w:Compatibility> <w:browserlevel>MicrosoftInternetExplorer4</w:BrowserLevel> </w:WordDocument> </xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml> <w:latentstyles deflockedstate="false" latentstylecount="156"> </w:LatentStyles> </xml><![endif]--><style> <!-- /* Style Definitions */ p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal {mso-style-parent:""; margin:0in; margin-bottom:.0001pt; mso-pagination:widow-orphan; font-size:12.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-fareast-font-family:"Times New Roman";} @page Section1 {size:8.5in 11.0in; margin:1.0in 1.25in 1.0in 1.25in; mso-header-margin:.5in; mso-footer-margin:.5in; mso-paper-source:0;} div.Section1 {page:Section1;} --> </style><!--[if gte mso 10]> <style> /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0in 5.4pt 0in 5.4pt; mso-para-margin:0in; mso-para-margin-bottom:.0001pt; mso-pagination:widow-orphan; font-size:10.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ansi-language:#0400; mso-fareast-language:#0400; mso-bidi-language:#0400;} </style> <![endif]--> </p><p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><b style=""><u><span style="line-height: 200%;font-size:14;" ><span style="color: rgb(204, 0, 0);font-size:180%;" >BAKIT?</span></span></u></b></p><p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;">
<br /><b style=""><u><span style="line-height: 200%;font-size:14;" ><o:p></o:p></span></u></b></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >IKAW’y hindi baging-<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Bakit nanaising sa iba kumapit<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >upang di ibuwal ng baha at hangin?<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Bakit di gamitin ang sariling bisig<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >At sa sarili mong paa ka tumindig?<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" ><o:p> </o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >IKAW’y matalino<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >at Lahing munti ma’y kilala sa tapang—<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >sa mga dayuha’y hindi nanganino<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >nuno mong Plaridel, Bonifacio’t Rizal.<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Unang Republika ang itinatag mo<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >sa unang matagumpay na himagsikan.<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" ><o:p> </o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >EDSA Revolution<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >ngayo’y ginagawa ng maraming bansa—<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >mabisang panlaban sa mga diktador<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >himagsikang walang-dugo at payapa—<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >nagtampok sa kinikilala na ngayong<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Lakas ng Nagkakaisang Mahihina.<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" ><o:p> </o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >IKAW’y hindi baging<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Ikaw’y matalino’t kilalang matapang—<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >at nakahihiyang daing ka nang daing<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >at susukot-sukot ngayon sa dayuhan!<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Ipinagpalit mo sa dollar at yen<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Ang kaluluwa mo, laya, puri’t dangal!
<br /></span></p><p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;">
<br /><span style="line-height: 200%;font-size:14;" ><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><meta equiv="Content-Type" content="text/html; charset=utf-8"><meta name="ProgId" content="Word.Document"><meta name="Generator" content="Microsoft Word 11"><meta name="Originator" content="Microsoft Word 11"><link rel="File-List" href="file:///C:%5CDOCUME%7E1%5Cwinxp%5CLOCALS%7E1%5CTemp%5Cmsohtml1%5C01%5Cclip_filelist.xml"><!--[if gte mso 9]><xml> <w:worddocument> <w:view>Normal</w:View> <w:zoom>0</w:Zoom> <w:punctuationkerning/> <w:validateagainstschemas/> <w:saveifxmlinvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid> <w:ignoremixedcontent>false</w:IgnoreMixedContent> <w:alwaysshowplaceholdertext>false</w:AlwaysShowPlaceholderText> <w:compatibility> <w:breakwrappedtables/> <w:snaptogridincell/> <w:wraptextwithpunct/> <w:useasianbreakrules/> <w:dontgrowautofit/> </w:Compatibility> <w:browserlevel>MicrosoftInternetExplorer4</w:BrowserLevel> </w:WordDocument> </xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml> <w:latentstyles deflockedstate="false" latentstylecount="156"> </w:LatentStyles> </xml><![endif]--><style> <!-- /* Style Definitions */ p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal {mso-style-parent:""; margin:0in; margin-bottom:.0001pt; mso-pagination:widow-orphan; font-size:12.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-fareast-font-family:"Times New Roman";} @page Section1 {size:8.5in 11.0in; margin:1.0in 1.25in 1.0in 1.25in; mso-header-margin:.5in; mso-footer-margin:.5in; mso-paper-source:0;} div.Section1 {page:Section1;} --> </style><!--[if gte mso 10]> <style> /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0in 5.4pt 0in 5.4pt; mso-para-margin:0in; mso-para-margin-bottom:.0001pt; mso-pagination:widow-orphan; font-size:10.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ansi-language:#0400; mso-fareast-language:#0400; mso-bidi-language:#0400;} </style> <![endif]--> </p><p class="MsoNormal" style="text-align: center; line-height: 200%;" align="center"><b style=""><u><span style="line-height: 200%;font-size:14;" ><span style="color: rgb(204, 0, 0);font-size:180%;" >ALEGORYA NG ISANG GUBAT</span></span></u></b></p><p class="MsoNormal" style="text-align: center; line-height: 200%;" align="center">
<br /><b style=""><u><span style="line-height: 200%;font-size:14;" ><o:p></o:p></span></u></b></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: center; line-height: 200%;" align="center"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Pinanonood ko ang lunsod na gubat<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: center; line-height: 200%;" align="center"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Na may iba’t ibang hayop na naggala;<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: center; line-height: 200%;" align="center"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Doo’y—“matira ang matibay”—ang batas…<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: center; line-height: 200%;" align="center"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Pagkain ng malakas—ang mahina.<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: center; line-height: 200%;" align="center"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Ang kapangyarihan doo’y nasa Lakas!<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: center; line-height: 200%;" align="center"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" ><o:p> </o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: center; line-height: 200%;" align="center"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Nasa isang Pulo ang gubat na yaon—<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: center; line-height: 200%;" align="center"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Sa dakong silangan ng ‘naglahong eden’;<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: center; line-height: 200%;" align="center"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Mabaging, madawag at mapunongkahoy,<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: center; line-height: 200%;" align="center"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Ang puso’t sikmura’y mahirap pasukin<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: center; line-height: 200%;" align="center"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Ng diwang di sanay magkalag ng Bugtong!<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: center; line-height: 200%;" align="center"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" ><o:p> </o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: center; line-height: 200%;" align="center"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Pinanot ang gubat—upang bigyang-daan<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: center; line-height: 200%;" align="center"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Ang Lunsod na yari sa kongkreto’t marmol;<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: center; line-height: 200%;" align="center"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Batas din ng gubat pa ang umiiral<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: center; line-height: 200%;" align="center"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Bagama’t mulat na’t may sibilisasyon.<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: center; line-height: 200%;" align="center"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Nasa ilang Ganid ang kapangyarihan!<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: center; line-height: 200%;" align="center"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" ><o:p> </o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: center; line-height: 200%;" align="center"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Naglaho ang gubat, subalit naiwan<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: center; line-height: 200%;" align="center"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Ang mga limatik, buwaya’t ulupong…<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: center; line-height: 200%;" align="center"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Kaya batas-gubat munti’y nilalamon<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: center; line-height: 200%;" align="center"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Ng nangaghaharing ganid at halimaw!<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: center; line-height: 200%;" align="center"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" ><o:p> </o:p></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: center; line-height: 200%;" align="center"><meta equiv="Content-Type" content="text/html; charset=utf-8"><meta name="ProgId" content="Word.Document"><meta name="Generator" content="Microsoft Word 11"><meta name="Originator" content="Microsoft Word 11"><link rel="File-List" href="file:///C:%5CDOCUME%7E1%5Cwinxp%5CLOCALS%7E1%5CTemp%5Cmsohtml1%5C01%5Cclip_filelist.xml"><!--[if gte mso 9]><xml> <w:worddocument> <w:view>Normal</w:View> <w:zoom>0</w:Zoom> <w:punctuationkerning/> <w:validateagainstschemas/> <w:saveifxmlinvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid> <w:ignoremixedcontent>false</w:IgnoreMixedContent> <w:alwaysshowplaceholdertext>false</w:AlwaysShowPlaceholderText> <w:compatibility> <w:breakwrappedtables/> <w:snaptogridincell/> <w:wraptextwithpunct/> <w:useasianbreakrules/> <w:dontgrowautofit/> </w:Compatibility> <w:browserlevel>MicrosoftInternetExplorer4</w:BrowserLevel> </w:WordDocument> </xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml> <w:latentstyles deflockedstate="false" latentstylecount="156"> </w:LatentStyles> </xml><![endif]--><style> <!-- /* Style Definitions */ p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal {mso-style-parent:""; margin:0in; margin-bottom:.0001pt; mso-pagination:widow-orphan; font-size:12.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-fareast-font-family:"Times New Roman";} @page Section1 {size:8.5in 11.0in; margin:1.0in 1.25in 1.0in 1.25in; mso-header-margin:.5in; mso-footer-margin:.5in; mso-paper-source:0;} div.Section1 {page:Section1;} --> </style><!--[if gte mso 10]> <style> /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0in 5.4pt 0in 5.4pt; mso-para-margin:0in; mso-para-margin-bottom:.0001pt; mso-pagination:widow-orphan; font-size:10.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ansi-language:#0400; mso-fareast-language:#0400; mso-bidi-language:#0400;} </style> <![endif]--> </p><p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><b style=""><u><span style="line-height: 200%;font-size:14;" ><span style="color: rgb(255, 0, 0);font-size:180%;" >KANGKONG</span></span></u></b></p><p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;">
<br /><b style=""><u><span style="line-height: 200%;font-size:14;" ><o:p></o:p></span></u></b></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Binunot ang ugat ng kangkong-estero<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >saka inilipat<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >sa lupang banyaga’t ang puso’y disyerto;<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >ang kangkong, totoong gulay-pangmahirap<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >naiaadobo<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >sa konting mantika ng taba ng Oso’t<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >banyagang prinsipyo,<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >at kung ang lupa mo’y hinamig ng tuso<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >sikil ding sisibol sa tubig at burak.<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" ><o:p> </o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Ang tinubuan mong lupa’y hinahamig<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >sapagka’t suyak ka<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >sa isang bakurang mandi’y nililinis;<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >ikaw’y ihahagis sa mga basura,<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >ang talbos ng isip<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >kahit na bunutin ay magdadahon pa,<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >gagapang sa putik,<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >pilas na bandila’y doon ititirik.<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" ><o:p> </o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Gulay-pangmahirap na nakatutubo<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >kahit sa pusaling<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >tapunan ng latak, yagit, tining, labo,<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >lalong sumisibol sa mga aglahi,<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >ang pagkasiphayo<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >ay halamang mula sa mabuting binhi—<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >habang nililipol, lumalagong lalo.<o:p></o:p></span></p> <p></p> <p></p> <p></p> <p></p> <p></p> </div>Bienvenido A. Ramoshttp://www.blogger.com/profile/16603275983898064797noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-7715163678000374924.post-57134053662293416732009-05-25T08:59:00.000-07:002009-05-25T09:06:11.389-07:00Mga Likhang Tula<div style="text-align: center;"> <span style="font-size:130%;"><span style="color: rgb(204, 0, 0);font-size:180%;" ><span style="font-weight: bold;">BAGONG EDUKASYON?</span></span>
<br />
<br /></span></div><div style="text-align: center;"><span style="font-size:130%;">Ang itinuturo ay “kahalagahan”
<br />ng dunong at lakas
<br />upang magtamo ng ginhawang material:
<br />mag-isip, magplano, maghanap, tumuklas
<br />sa Sining at agham
<br />ng sa hinaharap ay magpapatatag
<br />sa sariling interes at kabuhayan.
<br />
<br />Musmos pa’y iminumulat ng magulang
<br />sa layaw ang anak—
<br />lahat ng maganda ang ibinibigay;
<br />ipinakakai’y lahat ng masarap…
<br />hanggang paaralan
<br />sa isip ng bata ay itinatatak—
<br />na salapi ang mahalaga sa buhay!
<br />
<br />Kaya nang magtapos na sa pamantasan
<br />ang obsesyo’t hangad
<br />ay yumaman—kahit sa anong paraan!
<br />yumaman kahit na magdaya’t manghuwad,
<br />mang-api’t manlamang;
<br />basta guminhawa, yumaman…yumaman—
<br />sa kaban ng bansa kahit mangulimbat!
<br />
<br /></span><meta equiv="Content-Type" content="text/html; charset=utf-8"><meta name="ProgId" content="Word.Document"><meta name="Generator" content="Microsoft Word 11"><meta name="Originator" content="Microsoft Word 11"><link rel="File-List" href="file:///C:%5CDOCUME%7E1%5Cwinxp%5CLOCALS%7E1%5CTemp%5Cmsohtml1%5C01%5Cclip_filelist.xml"><!--[if gte mso 9]><xml> <w:worddocument> <w:view>Normal</w:View> <w:zoom>0</w:Zoom> <w:punctuationkerning/> <w:validateagainstschemas/> <w:saveifxmlinvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid> <w:ignoremixedcontent>false</w:IgnoreMixedContent> <w:alwaysshowplaceholdertext>false</w:AlwaysShowPlaceholderText> <w:compatibility> <w:breakwrappedtables/> <w:snaptogridincell/> <w:wraptextwithpunct/> <w:useasianbreakrules/> <w:dontgrowautofit/> </w:Compatibility> <w:browserlevel>MicrosoftInternetExplorer4</w:BrowserLevel> </w:WordDocument> </xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml> <w:latentstyles deflockedstate="false" latentstylecount="156"> </w:LatentStyles> </xml><![endif]--><style> <!-- /* Style Definitions */ p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal {mso-style-parent:""; margin:0in; margin-bottom:.0001pt; mso-pagination:widow-orphan; font-size:12.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-fareast-font-family:"Times New Roman";} @page Section1 {size:8.5in 11.0in; margin:1.0in 1.25in 1.0in 1.25in; mso-header-margin:.5in; mso-footer-margin:.5in; mso-paper-source:0;} div.Section1 {page:Section1;} --> </style><!--[if gte mso 10]> <style> /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0in 5.4pt 0in 5.4pt; mso-para-margin:0in; mso-para-margin-bottom:.0001pt; mso-pagination:widow-orphan; font-size:10.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ansi-language:#0400; mso-fareast-language:#0400; mso-bidi-language:#0400;} </style> <![endif]--> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><meta equiv="Content-Type" content="text/html; charset=utf-8"><meta name="ProgId" content="Word.Document"><meta name="Generator" content="Microsoft Word 11"><meta name="Originator" content="Microsoft Word 11"><link rel="File-List" href="file:///C:%5CDOCUME%7E1%5Cwinxp%5CLOCALS%7E1%5CTemp%5Cmsohtml1%5C01%5Cclip_filelist.xml"><!--[if gte mso 9]><xml> <w:worddocument> <w:view>Normal</w:View> <w:zoom>0</w:Zoom> <w:punctuationkerning/> <w:validateagainstschemas/> <w:saveifxmlinvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid> <w:ignoremixedcontent>false</w:IgnoreMixedContent> <w:alwaysshowplaceholdertext>false</w:AlwaysShowPlaceholderText> <w:compatibility> <w:breakwrappedtables/> <w:snaptogridincell/> <w:wraptextwithpunct/> <w:useasianbreakrules/> <w:dontgrowautofit/> </w:Compatibility> <w:browserlevel>MicrosoftInternetExplorer4</w:BrowserLevel> </w:WordDocument> </xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml> <w:latentstyles deflockedstate="false" latentstylecount="156"> </w:LatentStyles> </xml><![endif]--><style> <!-- /* Style Definitions */ p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal {mso-style-parent:""; margin:0in; margin-bottom:.0001pt; mso-pagination:widow-orphan; font-size:12.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-fareast-font-family:"Times New Roman";} @page Section1 {size:8.5in 11.0in; margin:1.0in 1.25in 1.0in 1.25in; mso-header-margin:.5in; mso-footer-margin:.5in; mso-paper-source:0;} div.Section1 {page:Section1;} --> </style><!--[if gte mso 10]> <style> /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0in 5.4pt 0in 5.4pt; mso-para-margin:0in; mso-para-margin-bottom:.0001pt; mso-pagination:widow-orphan; font-size:10.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ansi-language:#0400; mso-fareast-language:#0400; mso-bidi-language:#0400;} </style> <![endif]--> </p><p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="font-size:130%;"><b style=""><span style="line-height: 200%;font-size:14;" ><span style="color: rgb(153, 0, 0);font-size:180%;" ><span style=""> </span>MALUPIT NA TAG-ARAW</span><o:p></o:p></span></b></span></p> <p></p><span style="font-size:130%;">
<br /></span><meta equiv="Content-Type" content="text/html; charset=utf-8"><meta name="ProgId" content="Word.Document"><meta name="Generator" content="Microsoft Word 11"><meta name="Originator" content="Microsoft Word 11"><link rel="File-List" href="file:///C:%5CDOCUME%7E1%5Cwinxp%5CLOCALS%7E1%5CTemp%5Cmsohtml1%5C01%5Cclip_filelist.xml"><!--[if gte mso 9]><xml> <w:worddocument> <w:view>Normal</w:View> <w:zoom>0</w:Zoom> <w:punctuationkerning/> <w:validateagainstschemas/> <w:saveifxmlinvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid> <w:ignoremixedcontent>false</w:IgnoreMixedContent> <w:alwaysshowplaceholdertext>false</w:AlwaysShowPlaceholderText> <w:compatibility> <w:breakwrappedtables/> <w:snaptogridincell/> <w:wraptextwithpunct/> <w:useasianbreakrules/> <w:dontgrowautofit/> </w:Compatibility> <w:browserlevel>MicrosoftInternetExplorer4</w:BrowserLevel> </w:WordDocument> </xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml> <w:latentstyles deflockedstate="false" latentstylecount="156"> </w:LatentStyles> </xml><![endif]--><style> <!-- /* Style Definitions */ p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal {mso-style-parent:""; margin:0in; margin-bottom:.0001pt; mso-pagination:widow-orphan; font-size:12.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-fareast-font-family:"Times New Roman";} @page Section1 {size:8.5in 11.0in; margin:1.0in 1.25in 1.0in 1.25in; mso-header-margin:.5in; mso-footer-margin:.5in; mso-paper-source:0;} div.Section1 {page:Section1;} --> </style><!--[if gte mso 10]> <style> /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0in 5.4pt 0in 5.4pt; mso-para-margin:0in; mso-para-margin-bottom:.0001pt; mso-pagination:widow-orphan; font-size:10.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ansi-language:#0400; mso-fareast-language:#0400; mso-bidi-language:#0400;} </style> <![endif]--> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="font-size:130%;">Kahit habulin ko ang taglagas</span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="font-size:130%;">sa batis na lumuluha ngayon ng burak,</span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="font-size:130%;">nakalatag na ring bangkay ang bukas</span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="font-size:130%;">na binugbog, pinatay nila sa gubat,</span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="font-size:130%;">na ang dugong-baha sa kalambaka’y dumanak.</span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="font-size:130%;"><o:p> </o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="font-size:130%;">Ayaw kong salubungin ang tag-araw</span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="font-size:130%;">nang hubad ang tuyot kong katawan-</span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="font-size:130%;">punit ang dati kong damit na luntian,</span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="font-size:130%;">baka mapaso ako sa katotohanang</span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="font-size:130%;">ang bukas ay ililibing nang bangkay!</span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="font-size:130%;"><o:p> </o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="font-size:130%;">Saan kaya sisilong ang mga ibon—</span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="font-size:130%;">kung tag-araw na humahampas ang daluyong?</span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="font-size:130%;">ang mga rosas ay saan magkakanlong-</span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="font-size:130%;">sa nakapapasong init ng pagsulong</span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="font-size:130%;">ngayong nakaburol ang bukas sa berdeng kabaong?</span></p><p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;">
<br /></p><p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><meta equiv="Content-Type" content="text/html; charset=utf-8"><meta name="ProgId" content="Word.Document"><meta name="Generator" content="Microsoft Word 11"><meta name="Originator" content="Microsoft Word 11"><link rel="File-List" href="file:///C:%5CDOCUME%7E1%5Cwinxp%5CLOCALS%7E1%5CTemp%5Cmsohtml1%5C01%5Cclip_filelist.xml"><!--[if gte mso 9]><xml> <w:worddocument> <w:view>Normal</w:View> <w:zoom>0</w:Zoom> <w:punctuationkerning/> <w:validateagainstschemas/> <w:saveifxmlinvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid> <w:ignoremixedcontent>false</w:IgnoreMixedContent> <w:alwaysshowplaceholdertext>false</w:AlwaysShowPlaceholderText> <w:compatibility> <w:breakwrappedtables/> <w:snaptogridincell/> <w:wraptextwithpunct/> <w:useasianbreakrules/> <w:dontgrowautofit/> </w:Compatibility> <w:browserlevel>MicrosoftInternetExplorer4</w:BrowserLevel> </w:WordDocument> </xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml> <w:latentstyles deflockedstate="false" latentstylecount="156"> </w:LatentStyles> </xml><![endif]--><style> <!-- /* Style Definitions */ p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal {mso-style-parent:""; margin:0in; margin-bottom:.0001pt; mso-pagination:widow-orphan; font-size:12.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-fareast-font-family:"Times New Roman";} @page Section1 {size:8.5in 11.0in; margin:1.0in 1.25in 1.0in 1.25in; mso-header-margin:.5in; mso-footer-margin:.5in; mso-paper-source:0;} div.Section1 {page:Section1;} --> </style><!--[if gte mso 10]> <style> /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0in 5.4pt 0in 5.4pt; mso-para-margin:0in; mso-para-margin-bottom:.0001pt; mso-pagination:widow-orphan; font-size:10.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ansi-language:#0400; mso-fareast-language:#0400; mso-bidi-language:#0400;} </style> <![endif]--> </p><p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><b style=""><u><span style="line-height: 200%;font-size:14;" ><span style="color: rgb(204, 0, 0);font-size:180%;" >GANTI NG KALIKASAN</span><o:p></o:p></span></u></b></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >
<br /></span></p><p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Sa iyong bakura’y ilipat ang bundok,<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Isalin ang gubat sa lumang palayok;<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Gawin mong abono ang mga himutok<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Ng<span style=""> </span>mga tambutsong may lason ang usok…<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" ><o:p> </o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Ilipat sa gripo sa bahay ang batis<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Upang ang lababo ay pusong luminis<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >At duming maanod ang langaw at ipis<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Sa tubig ng ulang may lason nang tubig!<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" ><o:p> </o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Huwag iyang lunsod ang iyong ilipat<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >(Na materyalismo) sa bundok at gubat,<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Nang di marumhan ang katutubo’t likas,<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Nang ang lindol ay di magising sa pugad.<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" ><o:p> </o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Ang bundok at gubat pag iyong sinaktan<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Sa pag-iimbot sa likas nilang yaman-<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Kahit na mabait iyang kalikasan<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Sa kasakiman mo’y magiging halimaw!<o:p></o:p></span></p> <p></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="font-size:100%;"><o:p> </o:p></span></p><p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><meta equiv="Content-Type" content="text/html; charset=utf-8"><meta name="ProgId" content="Word.Document"><meta name="Generator" content="Microsoft Word 11"><meta name="Originator" content="Microsoft Word 11"><link rel="File-List" href="file:///C:%5CDOCUME%7E1%5Cwinxp%5CLOCALS%7E1%5CTemp%5Cmsohtml1%5C01%5Cclip_filelist.xml"><!--[if gte mso 9]><xml> <w:worddocument> <w:view>Normal</w:View> <w:zoom>0</w:Zoom> <w:punctuationkerning/> <w:validateagainstschemas/> <w:saveifxmlinvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid> <w:ignoremixedcontent>false</w:IgnoreMixedContent> <w:alwaysshowplaceholdertext>false</w:AlwaysShowPlaceholderText> <w:compatibility> <w:breakwrappedtables/> <w:snaptogridincell/> <w:wraptextwithpunct/> <w:useasianbreakrules/> <w:dontgrowautofit/> </w:Compatibility> <w:browserlevel>MicrosoftInternetExplorer4</w:BrowserLevel> </w:WordDocument> </xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml> <w:latentstyles deflockedstate="false" latentstylecount="156"> </w:LatentStyles> </xml><![endif]--><style> <!-- /* Style Definitions */ p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal {mso-style-parent:""; margin:0in; margin-bottom:.0001pt; mso-pagination:widow-orphan; font-size:12.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-fareast-font-family:"Times New Roman";} @page Section1 {size:8.5in 11.0in; margin:1.0in 1.25in 1.0in 1.25in; mso-header-margin:.5in; mso-footer-margin:.5in; mso-paper-source:0;} div.Section1 {page:Section1;} --> </style><!--[if gte mso 10]> <style> /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0in 5.4pt 0in 5.4pt; mso-para-margin:0in; mso-para-margin-bottom:.0001pt; mso-pagination:widow-orphan; font-size:10.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ansi-language:#0400; mso-fareast-language:#0400; mso-bidi-language:#0400;} </style> <![endif]--> </p><p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><b style=""><u><span style="line-height: 200%;font-size:14;" ><span style="color: rgb(153, 0, 0);font-size:180%;" >MAY GANTI</span></span></u></b></p><p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;">
<br /></p><p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><meta equiv="Content-Type" content="text/html; charset=utf-8"><meta name="ProgId" content="Word.Document"><meta name="Generator" content="Microsoft Word 11"><meta name="Originator" content="Microsoft Word 11"><link rel="File-List" href="file:///C:%5CDOCUME%7E1%5Cwinxp%5CLOCALS%7E1%5CTemp%5Cmsohtml1%5C01%5Cclip_filelist.xml"><!--[if gte mso 9]><xml> <w:worddocument> <w:view>Normal</w:View> <w:zoom>0</w:Zoom> <w:punctuationkerning/> <w:validateagainstschemas/> <w:saveifxmlinvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid> <w:ignoremixedcontent>false</w:IgnoreMixedContent> <w:alwaysshowplaceholdertext>false</w:AlwaysShowPlaceholderText> <w:compatibility> <w:breakwrappedtables/> <w:snaptogridincell/> <w:wraptextwithpunct/> <w:useasianbreakrules/> <w:dontgrowautofit/> </w:Compatibility> <w:browserlevel>MicrosoftInternetExplorer4</w:BrowserLevel> </w:WordDocument> </xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml> <w:latentstyles deflockedstate="false" latentstylecount="156"> </w:LatentStyles> </xml><![endif]--><style> <!-- /* Style Definitions */ p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal {mso-style-parent:""; margin:0in; margin-bottom:.0001pt; mso-pagination:widow-orphan; font-size:12.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-fareast-font-family:"Times New Roman";} @page Section1 {size:8.5in 11.0in; margin:1.0in 1.25in 1.0in 1.25in; mso-header-margin:.5in; mso-footer-margin:.5in; mso-paper-source:0;} div.Section1 {page:Section1;} --> </style><!--[if gte mso 10]> <style> /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0in 5.4pt 0in 5.4pt; mso-para-margin:0in; mso-para-margin-bottom:.0001pt; mso-pagination:widow-orphan; font-size:10.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ansi-language:#0400; mso-fareast-language:#0400; mso-bidi-language:#0400;} </style> <![endif]--> </p><p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Sugatan ang lupa at magiging bulkan<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Lasunin ang hangin at magiging unos,<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >At ang sisirain ay kapaligiran<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Sa pagbabalik na may higanti’t poot.<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" ><o:p> </o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Tambakan ng basura ang sapa’t ilog,<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Ang sangka’t estero ay gawing tambakan<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Upang maging pugad ng langaw at uod<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Na may higanting babalik balang araw.<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" ><o:p> </o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Hamigin sa lupa ang lahat ng yaman,<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Limasin ang dagat, butasin ang bundok;<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Hayop, isda, ibon ay kitlan ng buhay<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Hanggang sa malipol ang lahi’t maubos.<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" ><o:p> </o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Kapag inalipin ka ng pag-iimbot,<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >At kinuha ang higit sa kailangan…<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Bulkang magigising ang tulog na bundok,<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Hahampas ang unos kahit na tag-araw!</span></p><p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;">
<br /><span style="line-height: 200%;font-size:14;" ><o:p></o:p></span></p> <meta equiv="Content-Type" content="text/html; charset=utf-8"><meta name="ProgId" content="Word.Document"><meta name="Generator" content="Microsoft Word 11"><meta name="Originator" content="Microsoft Word 11"><link rel="File-List" href="file:///C:%5CDOCUME%7E1%5Cwinxp%5CLOCALS%7E1%5CTemp%5Cmsohtml1%5C01%5Cclip_filelist.xml"><!--[if gte mso 9]><xml> <w:worddocument> <w:view>Normal</w:View> <w:zoom>0</w:Zoom> <w:punctuationkerning/> <w:validateagainstschemas/> <w:saveifxmlinvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid> <w:ignoremixedcontent>false</w:IgnoreMixedContent> <w:alwaysshowplaceholdertext>false</w:AlwaysShowPlaceholderText> <w:compatibility> <w:breakwrappedtables/> <w:snaptogridincell/> <w:wraptextwithpunct/> <w:useasianbreakrules/> <w:dontgrowautofit/> </w:Compatibility> <w:browserlevel>MicrosoftInternetExplorer4</w:BrowserLevel> </w:WordDocument> </xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml> <w:latentstyles deflockedstate="false" latentstylecount="156"> </w:LatentStyles> </xml><![endif]--><style> <!-- /* Style Definitions */ p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal {mso-style-parent:""; margin:0in; margin-bottom:.0001pt; mso-pagination:widow-orphan; font-size:12.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-fareast-font-family:"Times New Roman";} @page Section1 {size:8.5in 11.0in; margin:1.0in 1.25in 1.0in 1.25in; mso-header-margin:.5in; mso-footer-margin:.5in; mso-paper-source:0;} div.Section1 {page:Section1;} --> </style><!--[if gte mso 10]> <style> /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0in 5.4pt 0in 5.4pt; mso-para-margin:0in; mso-para-margin-bottom:.0001pt; mso-pagination:widow-orphan; font-size:10.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ansi-language:#0400; mso-fareast-language:#0400; mso-bidi-language:#0400;} </style> <![endif]--> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%; color: rgb(204, 0, 0);"><b style=""><u><span style="line-height: 200%;font-size:14;" ><span style="font-size:180%;">DASAL-DALIT NI MANG JUAN</span></span></u></b></p><p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;">
<br /><b style=""><u><span style="line-height: 200%;font-size:14;" ><o:p></o:p></span></u></b></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Kumukulo’y walang bigas sa palayok<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Sa gatong ng kahoy-bundok,<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >At sa harap ng dagupan ay yukayok<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Si Mang Juan, isang hapong umuunos;<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >May tanong na di masagot:<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Tag-araw’y bakit may bagyong dumagunot?<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Upang palambutin ba ang lupang tuyot<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >O anurin yaong bulok<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Sa bukiring taba’t yaman ay hinuthot?<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" ><o:p> </o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Kagutuman sa pintuan ay kumatok<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Sa bukirin nang magkuyog<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Ang dayuhang mga balang na dayukdok,<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >At nilaklak ang pananim, pati talbos!<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >Si Mang Jua’y napaluhod<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >At sa gutom ay nasabing pahimutok:<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >“Bigyan Mo ‘ko ng kakanin, Poong Diyos,<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="line-height: 200%;"><span style="line-height: 200%;font-size:14;" >O ihukay mo ng puntod!”<o:p></o:p></span></p> <b style=""><u><span style="line-height: 200%;font-size:14;" ><o:p></o:p></span></u></b><p></p> <p></p> </div>Bienvenido A. Ramoshttp://www.blogger.com/profile/16603275983898064797noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7715163678000374924.post-4954471544032817762009-05-16T06:53:00.001-07:002009-05-19T03:02:10.003-07:00ANG PAGLUBOG NG ARAW SA MANILA BAY<meta equiv="Content-Type" content="text/html; charset=utf-8"><meta name="ProgId" content="Word.Document"><meta name="Generator" content="Microsoft Word 11"><meta name="Originator" content="Microsoft Word 11"><link rel="File-List" href="file:///C:%5CDOCUME%7E1%5Cwinxp%5CLOCALS%7E1%5CTemp%5Cmsohtml1%5C01%5Cclip_filelist.xml"><!--[if gte mso 9]><xml> <w:worddocument> <w:view>Normal</w:View> <w:zoom>0</w:Zoom> <w:punctuationkerning/> <w:validateagainstschemas/> <w:saveifxmlinvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid> <w:ignoremixedcontent>false</w:IgnoreMixedContent> <w:alwaysshowplaceholdertext>false</w:AlwaysShowPlaceholderText> <w:compatibility> <w:breakwrappedtables/> <w:snaptogridincell/> <w:wraptextwithpunct/> <w:useasianbreakrules/> <w:dontgrowautofit/> </w:Compatibility> <w:browserlevel>MicrosoftInternetExplorer4</w:BrowserLevel> </w:WordDocument> </xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml> <w:latentstyles deflockedstate="false" latentstylecount="156"> </w:LatentStyles> </xml><![endif]--><style> <!-- /* Font Definitions */ @font-face {font-family:Webdings; panose-1:5 3 1 2 1 5 9 6 7 3; mso-font-charset:2; mso-generic-font-family:roman; mso-font-pitch:variable; mso-font-signature:0 268435456 0 0 -2147483648 0;} /* Style Definitions */ p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal {mso-style-parent:""; margin:0in; margin-bottom:.0001pt; mso-pagination:widow-orphan; font-size:12.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-fareast-font-family:"Times New Roman";} @page Section1 {size:8.5in 11.0in; margin:1.0in 1.25in 1.0in 1.25in; mso-header-margin:.5in; mso-footer-margin:.5in; mso-paper-source:0;} div.Section1 {page:Section1;} --> </style><!--[if gte mso 10]> <style> /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0in 5.4pt 0in 5.4pt; mso-para-margin:0in; mso-para-margin-bottom:.0001pt; mso-pagination:widow-orphan; font-size:10.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ansi-language:#0400; mso-fareast-language:#0400; mso-bidi-language:#0400;} </style> <![endif]--> <p class="MsoNormal" style="text-align: center; line-height: 200%;" align="center"><b style="">ANG<span style=""> </span>PAGLUBOG NG ARAW SA MANILA BAY <o:p></o:p></b></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: center; line-height: 200%;" align="center">ni Bienvenido A. Ramos</p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 200%;"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;"><b style=""><i style="">Isa sa pinakamagagandang tanawin sa buong daigdig na ipinagdarayo ng mga turista ay ang paglubog ng araw sa look ng Maynila. Dahil dito, karapat-dapat na maipagmalaki ng bawat Pilipino ang tanawing ito kahit kanino.<o:p></o:p></i></b></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 200%;"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;">MAGANDA raw ang dapithapon sa Manila Bay. Maganda rin ang paglubog ng araw sa aming nayon sa Malolos, sa <span style=""> </span>likod ng hapila at palumpong ng kawayan, ngunit yao’y hindi maiiba sa alinmang dapithapon sa alinmang pook. Marahil, wika ko, gayon lamang talaga ang dapithapon saanman ako naroong pagmasdan ko ang paglubog ng araw.</p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;">Marahil ay dahil nasa bukid kami, at ang dapithapon ay lagi kong nakikita. Gayon araw-araw. Hahagway ang mga anino ng punong-kahoy, at sa kalawakan ng bukid, kung tag-araw, tila kumot na mangitim-ngitim ang palay na sumasapaw. May mangi-ngisang magsasaka, pasan ang araro, pauwi sa kanilang dampa.</p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 200%;"><span style=""> </span>May mga timpapalis, langay-langayang sumasalubong sa naglalayag na alapaap. May iimbulog-sisisid na paisa-isang lawin, na dumaragit sa dagang-bukid. At sa may hapila, may ilang nagpapalipad ng saranggola lalo’t malakas ang kaskaron.</p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 200%;"><span style=""> </span>Naisip ko nga: baka nga maganda ang dapithapon o ang paglubog ng Araw sa Manila Bay. Kung hindi’y bakit di miminsang nabasa ko ito sa diyario, sa mga paanunsiyo ng turismo. Kung hindi’y bakit maraming dayuhan ang sinasabing naaakit nito—ng paglubog ng araw sa Look ng Maynila?</p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 200%;"><span style=""> </span>Ako, ako’y isang Pilipino at nagmamakahiya ako sa sarili. Mismong nasa sariling bayan na ako, hindi ko pa nakikita ang balitang Paglubog ng Araw sa Look ng Maynila. Buti pa ang mga dayuhan. Nakakahiya naman,<span style=""> </span>saloob-loob ko. </p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 200%;"><span style=""> </span>Isang hapon, paglabas ko ng opisina, pumara ako ng isang bus. Hapo ako sa trabaho, kailangan kong magrelaks. Kailangang basagin ko ang konsentrasyon ng utak ko sa trabaho. Kailangan kong malibang.</p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 0.5in; line-height: 200%;">Nguni’t hindi ko iniisip na magdilidili. Hindi ko iniisip na isipin ang buhay, ang mga problema ng buhay. Gusto ko’y mag-isa, at sa pag-iisa’y takasan ko ang pag-iisip. Takasan ang intindihin, ang <i style="">stress</i> ng buhay; ang strain na nagdaragdag ng kulubot sa aking noo. </p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 200%;"><span style=""> </span>Ipinasiya kong panoorin ang Paglubog ng Araw sa Manila Bay.</p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 200%;"><span style=""> </span>Pagkatapos ng kulang-kulang na kalahating oras na biyahe sa maalikabok at matrapik na lansangan ng lungsod, ako’y bumaba sa Luneta Park. Puno iyon ng tao. Tinedyer na magkakawit-kamay sa paglalakad. Mga inang may akay na mga anak; mga amang may pangkong mga anak. Mga magsinggiliw, nagbubulungan, nagkukurutan. Namamalayan ko ang aking pag-iisa, sa gitna ng madla.</p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 200%;"><span style=""> </span>Ang marikit na <i style="">fountain</i>, na hugis-globo, sa may Luneta Park, sa tama ng palubog na sinag ay lumilikha ng bahaghari, nagunita ko tuloy ang bahagharing tumutubo sa dulo ng tagpuang-guhit ng langit at lupa sa aming nayon. Pupuntahan namin iyon ng aking kapwa bata, ngunit hindi namin mararating. Itinatanong tuloy namin kung saan naroon ang puno ng bahaghari, kung saan iyon itinatanim ng Diyos. </p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 200%;"><span style=""> </span>Mga barko. Nag yayao’t ditong mga lantsa. May mga namamansing. Ang Cultural Center of the Philippines, at ang katabi nitong Folk Arts Theatre ay tila kambal na ampiteatro sa matandang Gresya. Naisip ko: may kinabukasan ang sining at kalinangan ng aking bayan. Iyan ang pantheon na paglalagakan ng mga pamana ng lahi, para ingatan ng panahon sa susunod na henerasyon.</p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 200%;"><span style=""> </span>Tinungo ko ang babasagang-alon. Nasaan ang Araw? Saan ko makikita ang Paglubog ng Araw sa Look ng Maynila? Saan?</p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 200%;"><span style=""> </span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 200%;"><span style=""> </span>Hindi ko sinapnan ng dalang diyario ang sementadong liston ng breakwater. Sumalampak ako. Inalis ko ang salaming may kulay na kangina’y ipinantabing ko sa alikabok ng daan, ibig kong makitang mabuti ang paglubog ng araw.</p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 200%;"><span style=""> </span>Hinanap ko. Hayun nga ang paglubog ng araw! Ako, sa sumunod na sampung minuto marahil, ay nawala. Nawala. Ang lahat ng konsentrasyon at kamalayan ko’y tumuon sa inaalong pisngi ng Look, sa dako pa roon. </p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 200%;"><span style=""> </span>Kung ako’y makata, ihahambang ko ang mapulang araw sa isang pula ng itlog, na piniprito sa mantika. Kung ako’y pintor, ipipinta ko ang araw, na tila kahel na inaabot ng mga alon sa isang pabiting nakatali sa langit. Kung ako’y manunulat itutulad ko ang paglubog sa araw, sa Look ng Maynila, sa isang mapulang puso na nakalabas sa dibdib ng bundok, at ang pintig ay isinasayaw ng mga alon. Kung ako’y pilosopo, ang paglubog ng araw sa Maynila, ay ihahalintulad ko sa isang mapulang utak, na nagtatapon ng elektrons at protons, at nagpapagalaw sa sansinukob.</p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 200%;"><span style=""> </span>Iba ang paglubog na iyon ng Araw sa Manila Bay. Iba. Iba sa alinmang paglubog ng araw saanman, kahit sa aming nayon. Iba.</p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 200%;"><span style=""> </span>Wari’y sama-samang dumating sa atin ang luwalhati, pagmamalaki, pagkatigagal at panlulumo. Luwalhati ng isang kaygandang tanawin sa pintuan ng gabi. Pagmamalaki sapagka’t bihira nga, walang kapantay, ang paglubog ng araw na ito sa aking bayan. Hindi nga makikita ito sa ibang bansa. Pagkatigagal, sapagkat hindi ko maisip kung gaano kalawak ang Kapangyarihang lumikha ng gayong mahimalang tanawin. Panlulumo, sa pagkadama kong ako’y isang kapuri na anino na nagkakahugis lamang sa tama ng pinakamaliit na atom ng sinag ng araw na iyon.</p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 200%;"><span style=""> </span>Iba nga ang Paglubog ng Araw sa Maynila. Iba. Ito’y masasabi ko kahit kanino. Ito’y maipagmamalaki ko sa taga-ibang bansa. At totoo, totoo nga ang sabi ni Dr. Rizal, na “ang bayan ko’y Perlas ng Silangan.” Isang sinag lamang ng araw na iyong papalubog, ay isa nang butil ng perlas. At milyon ang sinag na iyon, walang hanggan.</p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 200%;"><span style=""> </span>Ang kaibhan ng Paglubog ng Araw sa Manila Bay ay nasa pandama mo. Madarama mong nasa tabi mo lamang ang Bantayog ng isang Bayaning itinuturing na Pinakadakilang Malayo. Madarama mong ang lupang iyong inuupan, minsa’y nabasa ng dugo ng bayaning ito. Madarama mo ang pagiging sagrado ng pook na iyon.</p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 200%;"><span style=""> </span>Sa halos isang hakbang ng iyong paningin, madarama mong yao’y naging larangan ng isang paglalaban. Saan mo ba hahanapin ang plota ni Almirante Montojo, na pinalubog ni Almirante Greorge Dewey sa pook na iyon? Saan mo hahanapin ang bakas nina Soliman at Lakandula, sa pagtutol sa pananakop ng Adelantado?</p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 200%;"><span style=""> </span>Maiisip mong napakaraming kaluluwa ang makakausap mo sa pook na iyon. Naroon ang kaluluwa ng tatlong paring sina Burgos, Gomez, Zamora. Baka naroon pa ang bakas ng garote. Naroon ang kaluluwa ng Labintatlong Martir ng Cavite. Naroon ang kaluluwa ng iyong lahi.</p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 200%;"><span style=""> </span>Sa nilulubugan ng araw, paglunuyin mo ang iyong paningin. Ang makikita’y naghuhumindig na bundok, isang tuldik na itim, at kambal na lagusan. Yaon ay mga bundok ng Bataan, kung saan ginawa ang huling pagtatanggol. Yaon ang pulo ng Corregidor, na hindi alangang itulad sa pulo ng Gibraltar—sa bukana ng mga Dagat Atlantiko at Mediteraneo sa Europa. Ang Corregidor, ay kakambal ng Bataan—na umantala sa pananalakay ng Hukbong Hapones patungong Australia—noong 1942.</p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 200%;"><span style=""> </span>Marahil, naiisip ko habang ang pinagmamasdan ko ang papalubog na araw sa Look ng Maynila, ang iginaganda ng paglubog ng araw sa Manila Bay—ay nasa luwalhating gumigising sa mga alaala ng pakikilaban, pagpapakasakit, at pagbubuwis ng buhay ng mga nalibing sa lupang mismong kinauupuan ko—na nasa Araw na tinatanaw ko ang ispiritu at kaluluwa ng aking Lahi—na tulad ng araw ay lumulubog—upang muling sumikat sa kinabukasan—nang higit na marikit, higit na maalab pagkaraan ng isang maunos at masungit na gabi.<span style="font-family:Webdings;"><span style=""></span></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 200%;"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 200%;"><o:p> </o:p></p> Bienvenido A. Ramoshttp://www.blogger.com/profile/16603275983898064797noreply@blogger.com3tag:blogger.com,1999:blog-7715163678000374924.post-31392275331626551892009-05-08T07:22:00.000-07:002009-05-08T07:25:37.403-07:00ANG PAPEL NG MEDIA SA PAMAMAHAYAG AT PAG-UNLAD NG MAMAMAYAN<div style="text-align: center;"><span style="font-weight: bold;">ANG PAPEL NG MEDIA SA PAMAMAHAYAG</span><br /><div style="text-align: center;"><span style="font-weight: bold;">AT PAG-UNLAD NG MAMAMAYAN</span><br /></div></div><div style="text-align: center;"> <br /><span style="font-weight: bold;">Sinulat ni: Bienvenido A. Ramos</span><br /><span style="font-weight: bold;"> Pangulo ng ASBAC 1991-92</span><br /></div><br /> Higit sa alinmang panahon, ngayon masasabing maselan at laging nakaungaong sa panganib ang isang mamamahayag sa pagpapraktis ng kanyang propesyon. Bukod sa banta ng dating libelo, ang isang peryodista ngayon ay nakalantad sa panggigipit ng mga ahensiyang tagapagpatupad ng batas, tulad ng pulisya, at ng nakararaming balat-sibuyas na opisyal ng bayan, na lagi nang umaasa ng paborableng balita o puna mula sa isang kolumnista o reporter—sa print, sa radyo at sa telebisyon.<br /> <br />Nariyan pa rin ang kaliitan ng suweldo (ng isang kagawad ng editorial staff) o kakapusan ng kinikita (ng isang correspondent), na sa kritikal na panahong ito ay naglalagay sa timbangan ng katatagan ng paninindigan at integridad ng isang peryodista.<br /><br />Bukod sa riyan, mababanggit pa rin ang pressure sa isang reporter ng nakatataas sa pinaglilingkuran niyang pasulatan, radyo o telebisyon—tungkol sa kung alin ang dapat o hindi niya dapat sulating balita, o kolum—lalo na’t may malalaking tao o negosyong masasagasaan. Sa pagsusuri ko, ito ang talagang dahilan ng paglipat-lipat ng iba-ibang peryodista ng pahayagan, radyo o telebisyong pinagsisilbihan, maliban kung may kinalaman ang suweldo o pusisyon.<br /><br />Sa labas ng pinaglilingkurang diyario, radyo o telebisyon, ang pressure ay madalas na nagmumula sa mga opisyal na lokal, kasama ang lokal na pulisya. Depende sa kapritso ng isang mayor, o governor, o hepe ng pulisya o hepe ng isang tanggapan, ang isang reporter ay maaaring bawalang kumuha ng balita sa kinauukulang opisyal na lokal, pulisya o kahit sa korte.<br /><br />Sa isang PNP provincial command ng isang lalawigan sa Central Luzon, napansin ng mga reporter ang paggamit ng makinis na censorship ng pamunuan ng pulisya—kailangang nasuri muna nila ang ano mang flash report, dinoktor (at siyempre’y inalis ang makasisira sa PNP), bago ibigay sa mga reporter ang balita. Ang paglabag dito ay may kapalit na ban o pagkawala ng “intelehensiya” ng peryodista!<br /><br /> MAHALAGANG PAPEL NG MEDIA<br />Sa kabila ng mga panggigipit—mula sa iba-ibang sektor at powers-that-be (o malalaking tao sa gobyerno), patuloy ang matatag at matapat na pagtupad ng Media sa kanyang sinumpaan at tradisyunal nang tungkulin at pananagutan; ang pagbibigay ng makatotohanang impormasyon, ang pagtatala ng mga pangyayari, maliit man o malaki, pambansa man o pandaigdig, at ang paghubog ng opinyon publiko tungkol sa isang mainit at napapanahong isyu.<br /><br />Iya’y sa kabila ng mga pangyayaring humigit-kumulang na sa ’40 Media practitioners ang napapatay—sa loob ng may 25 taong nakaraan. Ang iba’t ibang paraan ng panggigipit, kasama ang pataksil na pagpatay, sa mga miyembro ng Media, sa halip na makapanghina ng loob, ay tila lalo pang naging hamon sa mga peryodista upang ipagpatuloy ang pagbubunyag sa mga kabulukan, sa loob at labas ng pamahalaan, at lalong pagbutihin ang tradisyunal niyang tungkulin bilang WATCHDOG ng byurukasya at maging ng mga tiwaling gawain at pag-aabuso ng pribadong tao.<br /><br />Sa pagtatampok ng katotohanan, katarungan at kalayaan, nakalaan ang taga-Media na magbuwis ng buhay, itaya ang kanyang kinabukasan, at isugal ang kanyang kasalukuyang katayuan at paniniwala.<br /><br />Isang taal at tahas na alagad ng Demokrasya, sumulat ng Pagpapahayag sa Kalayaan at naging ikatlong Pangulo ng Estados Unidos ng Amerika, si Thomas Jefferson, ang nagpahayag: “Kung ako’y pamimiliin, nais ko na ng isang pahayagang walang pamahalaan, kaysa isang gobyerno na walang pahayagan.”<br /><br />Ang kapangyarihan at halaga ng papel na ginagampanan ng Media sa pagsulong ng isang bansa ay kinikilala ng estado, iginagalang ng mga hukom, ipinagsasanggalang ng mga mambabatas—na para-parang naniniwala na ang Media ang isa sa pinakahuling moog ng demokrasya, at pinakamatapang na tanod—sa pagkakaroon ng isang maayos, malinis at makatarungang pamahalaan ang isang bansa.Bienvenido A. Ramoshttp://www.blogger.com/profile/16603275983898064797noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-7715163678000374924.post-62697941966779777282009-04-26T09:42:00.001-07:002009-04-26T09:42:48.858-07:00NIGHTMARESNIGHTMARES<br /><br />Still you are leaving<br />for Australia, leaving a void<br />of loneliness—and how many days<br />could I endure your absence?<br /><br />Extra-sensory perception<br />of days, months or perhaps years<br />of boredom and longing—<br />an abyss that my aching soul<br />could not fanthom.<br /><br />Even time may fail to heal<br />the undetected wound<br />in my heart, in my mind<br />and in my soul<br />inflicted by your departure<br />in the night <br />where young dreams metamorphosed<br />into nightmares.<br /><br />Unpublished<br />Written, 1974Bienvenido A. Ramoshttp://www.blogger.com/profile/16603275983898064797noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7715163678000374924.post-29838224344942821592009-04-26T09:40:00.000-07:002009-04-26T09:41:57.135-07:00AGONY FROM A MARBLE CROSSAGONY FROM A MARBLE CROSS<br /><br />I am tired<br />very tired<br />I want to rest<br />(requiescat in pace?)<br />I am tired<br />very tired<br /><br />‘twas a long journey<br />bethlehems are pitfalls<br />and thorns to man-made calvary<br />where the cross is steel<br />and marble, carved out<br />of petty rivalries,<br />of dissappoinments<br />and frustrations<br />of my passions.<br /><br />The christ in me<br />no longer is God<br />it is now a man whose endurance<br />has its limits<br />and is very tired<br />after the pains and labor<br />of its crucifixion<br />by a pilate world.<br /><br /><br />Philippine Panorama<br />August 11, 1976Bienvenido A. Ramoshttp://www.blogger.com/profile/16603275983898064797noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7715163678000374924.post-91552178710242779802009-04-26T09:37:00.000-07:002009-04-26T09:39:45.295-07:00ATTEMPTS TO ENGLISH POETRY<span style="font-weight:bold;"><span style="font-weight:bold;">ATTEMPTS TO ENGLISH POETRY</span><br />Bienvenido A. Ramos</span><br /><br /><br />SUDDENLY, IT RAINS<br /><br /> I kissed the frigid<br /> summer that lay bare<br /> in brown stalks strewn in virgin fields of adolescence.<br /><br /> Depression are false alarms<br /> of an inutile weather bureau<br /> forecasting my doom<br /><br /> Suddenly, it rains <br />in summer, and the brown stalks<br />were drowned in droplets of neurotic<br /><br /> And the decaying flesh <br />and dying soul.<br /><br /><br />Philippine Panorama<br />August 31, 1975Bienvenido A. Ramoshttp://www.blogger.com/profile/16603275983898064797noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7715163678000374924.post-82151281744862803232009-04-26T09:35:00.000-07:002009-04-26T09:36:33.571-07:00MAGKANO IBINENTA ANG BANSA?<span style="font-weight:bold;">MAGKANO IBINENTA ANG BANSA?</span><br /><br />Ang Pilipino’y likas na mangangalakal<br />Hindi ba’t si Marikudo<br />ang nagpasimula ng barter trade?<br />Ipinagpalit ang pulo ng Panay<br />sa isang gintong salakot…<br /><br />Ang negosyo ay katulad din ng sugal—<br />may panalo, may pagkatalo,<br />pakinabang at pagkalugi<br />lalo’t kung ikaw ay hindi tuso—<br />hindi ka marunong mandaya,<br />hindi matamis ang iyong dila<br />na ang bulok ay nagagawang sariwa.<br /><br />Malas siguro tayong negosyante—<br />ang ekonomiya’y hindi mapaunlad<br />gayong nabaon tayo sa utang…<br />naibenta natin ang dangal,<br />ang katawan, ang kaluluwa<br />at pati ang bukas ng henerasyon<br />na hindi pa isinisilang. <br /><br />—Bienvenido A. RamosBienvenido A. Ramoshttp://www.blogger.com/profile/16603275983898064797noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7715163678000374924.post-57482566522423661352009-04-26T09:05:00.000-07:002009-04-26T09:33:57.579-07:00Inang Pilipinas, Sonata<meta equiv="Content-Type" content="text/html; charset=utf-8"><meta name="ProgId" content="Word.Document"><meta name="Generator" content="Microsoft Word 11"><meta name="Originator" content="Microsoft Word 11"><link rel="File-List" href="file:///C:%5CDOCUME%7E1%5Cwinxp%5CLOCALS%7E1%5CTemp%5Cmsohtml1%5C01%5Cclip_filelist.xml"><!--[if gte mso 9]><xml> <w:worddocument> <w:view>Normal</w:View> <w:zoom>0</w:Zoom> <w:punctuationkerning/> <w:validateagainstschemas/> <w:saveifxmlinvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid> <w:ignoremixedcontent>false</w:IgnoreMixedContent> <w:alwaysshowplaceholdertext>false</w:AlwaysShowPlaceholderText> <w:compatibility> <w:breakwrappedtables/> <w:snaptogridincell/> <w:wraptextwithpunct/> <w:useasianbreakrules/> <w:dontgrowautofit/> </w:Compatibility> <w:browserlevel>MicrosoftInternetExplorer4</w:BrowserLevel> </w:WordDocument> </xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml> <w:latentstyles deflockedstate="false" latentstylecount="156"> </w:LatentStyles> </xml><![endif]--><style> <!-- /* Style Definitions */ p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal {mso-style-parent:""; margin:0in; margin-bottom:.0001pt; mso-pagination:widow-orphan; font-size:12.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-fareast-font-family:"Times New Roman";} @page Section1 {size:8.5in 11.0in; margin:1.0in 1.25in 1.0in 1.25in; mso-header-margin:.5in; mso-footer-margin:.5in; mso-paper-source:0;} div.Section1 {page:Section1;} --> </style><!--[if gte mso 10]> <style> /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0in 5.4pt 0in 5.4pt; mso-para-margin:0in; mso-para-margin-bottom:.0001pt; mso-pagination:widow-orphan; font-size:10.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ansi-language:#0400; mso-fareast-language:#0400; mso-bidi-language:#0400;} </style> <![endif]--> <p class="MsoNormal" style="text-align: center;" align="center"><b style="">Inang Pilipinas, Sonata<o:p></o:p></b></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: center;" align="center">Bienvenido A. Ramos</p> <p class="MsoNormal" style="text-align: center;" align="center"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: center;" align="center">May isang pulubing palaboy sa daan,</p> <p class="MsoNormal" style="text-align: center;" align="center">Hilig magpalimos sa mga dayuhan;</p> <p class="MsoNormal" style="text-align: center;" align="center">Balita, siya raw ay dating mayaman</p> <p class="MsoNormal" style="text-align: center;" align="center">Naghirap sapagkat may tusong luminlang;</p> <p class="MsoNormal" style="text-align: center;" align="center">Sa maraming anak, sawing kapalaran</p> <p class="MsoNormal" style="text-align: center;" align="center">Pagka’t nagsilaking mga sakim, hangal—</p> <p class="MsoNormal" style="text-align: center;" align="center">Ang natipon niya’t inumit, nilustay</p> <p class="MsoNormal" style="text-align: center;" align="center">Kaya naghihikahos, nabaon sa utang;</p> <p class="MsoNormal" style="text-align: center;" align="center">Inang namulubi’t namalimos na lang—</p> <p class="MsoNormal" style="text-align: center;" align="center">Hingi dito’t doon, utang doo’t diyan;</p> <p class="MsoNormal" style="text-align: center;" align="center">Pag-uwi sa gabing gutom at lupaypay</p> <p class="MsoNormal" style="text-align: center;" align="center">Mga anak niya ay nagbabangayan</p> <p class="MsoNormal" style="text-align: center;" align="center">Agawan sa perang pinagpalimusan—</p> <p class="MsoNormal" style="text-align: center;" align="center">Kanya-kanyang tago, kanya-kanyang nakaw!</p> <p class="MsoNormal" style="text-align: center;" align="center"><o:p> </o:p></p> Bienvenido A. Ramoshttp://www.blogger.com/profile/16603275983898064797noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7715163678000374924.post-72160895430137035992009-04-21T03:38:00.000-07:002009-04-21T03:56:20.573-07:00Mga Susunod na KabanataNailabas na ang aking nobelang <span style="font-weight: bold;">"May Tibok sa Puso ng Lupa"</span> na nanalong 1st prize sa novel-writing contest ng Samahang Balagtas at Linangan ng Wika noong 1976. Naimprinta ng ADMU Press. Mabibili na sa National Bookstore.<br /><br /> Abangan din ang isa pang libro na ilalabas ng ADMU kung saan ipapakita ang aking mga koleksyon ng maikling kwento. Pinaghahandaan na din ilathala ang aking mga koleksyon ng tula. Nawa'y tangkilikin nyo ang aking mga likha. Salamat!Bienvenido A. Ramoshttp://www.blogger.com/profile/16603275983898064797noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7715163678000374924.post-65340359022916160942009-04-20T07:32:00.000-07:002009-04-20T07:42:40.554-07:00Mga Komentaryo Ukol sa Aking Pagsusulat: Isang Pasasalamat<h2 style="color: rgb(102, 51, 0); font-weight: bold; text-align: center;font-family:times new roman;"><span style="font-size:100%;"><a href="http://dakilapinoy.wordpress.com/2008/07/23/kasarian-silakbo-at-kapangyarihan-sa-mga-kuwento-ni-bienvenido-a-ramos/" rel="bookmark" title="Kasarian, Silakbo, at Kapangyarihan sa mga Kuwento ni Bienvenido A. Ramos">Kasarian, Silakbo, at Kapangyarihan sa mga Kuwento ni Bienvenido A. Ramos</a></span></h2> <div style="text-align: center;" class="postinfo"> (Inilathala noong <span class="postdate">Hulyo 23, 2008</span> ni Roberto Añonuevo)<br /><div style="text-align: justify;"><blockquote></blockquote><blockquote></blockquote> <span style="font-size:100%;">Hindi na mabubura sa mga pahina ng panitikang Filipino ang pangalang <strong>Bienvenido A. Ramos</strong>, at may kaugnayan ito sa kaniyang mga kuwentong pumapaksa sa kasarian, silakbo, at kapangyarihan na pawang nalathala sa <em>Liwayway</em> at iba pang magasing komersiyal.<br /><br /> Madidilim ang mga kuwento ni Ramos, ngunit ang gayong pangyayari’y nagkukubli lamang sa pagtatanggol ng puri, pagbawi ng dangal, at pagbangon mula sa pandurusta at kahirapan. Walang pangingimi ang mga kuwento sa paglalantad ng mga realistikong tagpo hinggil sa sex, na inuurirat ang gahasa, ang panggigipit na seksuwal, ang prostitusyon, ang walang direksiyong kalibugan, ang paggamit sa sex bilang instrumento ng kapangyarihan o pagbalikwas, o kaya’y ang pamumutol ng uten—sa punto de bista ng babae o lalaking tumitingin sa papel ng babae.</span><br /> "May kutob akong ang mga kuwentong binanggit ko rito ang isasama ni Mang Ben sa kaniyang bagong koleksiyon, at ilalathala ng isang tanyag na publikasyon sa Lungsod Quezon. Maganap nawa ito, at nang muling mabasa ng madla ang silakbo ng sining ng Bienvenido A. Ramos, na isa sa mga bantayog ng panitikang popular sa Filipinas magpahangga ngayon."<br /><br />sundan ang kanyang buong artikulo sa:<br /><br /><a style="color: rgb(102, 51, 0);" href="http://dakilapinoy.wordpress.com/2008/07/23/kasarian-silakbo-at-kapangyarihan-sa-mga-kuwento-ni-bienvenido-a-ramos/">http://dakilapinoy.wordpress.com/2008/07/23/kasarian-silakbo-at-kapangyarihan-sa-mga-kuwento-ni-bienvenido-a-ramos/</a><br /><br /> Ako'y taos pusong nagpapasalamat sa mga magandang komentaryong nailalathala sa internet at babasahin. Maraming salamat!<br /><br /><br /><br /><br /></div></div>Bienvenido A. Ramoshttp://www.blogger.com/profile/16603275983898064797noreply@blogger.com0